سردار سلیمانی به روایت کتاب‌ها

به گزارش «دیار آفتاب»؛ «بنیاد حفظ و نشر آثار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی» در کتابچه‌ای در معرفی «آثار برتر منتشرشده با موضوع حاج قاسم سلیمانی» نوشته است: «از ۱۳ دی ۱۳۹۸ تا مهر ۱۴۰۲ بیش از ۷۰۰ عنوان کتاب از «شهید حاج قاسم سلیمانی» یا درباره ایشان، در کشور چاپ و منتشر شده است. اگر بخواهیم اعداد را به روال مرسوم تحلیل کنیم، به این گزاره‌ها دست می‌یابیم:

الف. خاطره‌نگاری و زندگی‌نامه و شعر بیشترین حجم این آثار را تشکیل می‌دهند.

ب. سهم ناشرهای استان‌های تهران و قم و مشهد، بیش از سایر استان‌هاست.

ج. سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ سال‌های اوج فعالیت ناشران در این موضوع بوده است.

لکن، این همه آن چیزی نیست که از بررسی و تحلیل آثار می‌توان بدان دست یافت. محتوای کتاب‌ها حکایت از آن دارد که به‌رغم حجم انبوه کتاب‌های منتشرشده، آثار متقن و جامع و بدیع در همه گونه‌ها و فرم‌ها انگشت‌شمار است. این‌که چرا این‌گونه است و چرا بعد از حدود چهار سال هنوز با تولید آثارِ درخور فاصله داریم، به گفت‌وگویی طولانی نیاز دارد که این مقال جای آن نیست، اما این فرض بدیهی است که بیش و پیش از تولید هر اثری، باید به نقطه‌ای که در آن ایستاده‌ایم، نظر کنیم و مختصات آن را بشناسیم. به این اعتبار، بررسی مستمر آثار مرتبط با شهید و تحلیل نقاط ضعف و قوت هرکدام، وظیفه‌ای است در خدمت تولید آثار فاخر و باشکوه. »

در ادامه مروری می‌شود بر معرفی تعدادی از کتاب‌هایی که اشاره شد:

«نامزد گلوله‌ها: سفری به زندگی شهید حاج قاسم سلیمانی» نوشته مرتضی سرهنگی، انتشارات خط مقدم

این کتاب مروری بر زندگی شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی از قنات ملک تا فرودگاه بغداد، یعنی از خردسالی تا لحظه شهادت اوست و بخش عمده آن به ایام دفاع مقدس و فرماندهی سپاه قدس اختصاص دارد.

مخاطب اصلی «نامزد گلوله‌ها» آنطور که نویسنده در مقدمه کتاب آورده است، جوانان هستند.

«سرباز قاسم سلیمانی» نوشته مصطفی رحیمی، انتشارات خط مقدم
نویسنده در این کتاب با استفاده از منابع مکتوب و نیز از طریق مصاحبه با افراد عالی‌رتبه در کشورهای مختلف، توانسته است مجموعه‌ای از جزئیات زندگی شهید سلیمانی را ارائه کند. کتاب «سرباز قاسم سلیمانی»، در ۱۰ فصل به شرح زندگی حاج قاسم از دوران کودکی تا ایام شهادت می‌پردازد.

فصل پایانی این کتاب با عنوان نقبی به درون، به مجموعه خاطرات و نقطه‌نظرات برخی چهره‌ها که او را می‌شناخته‌اند، اختصاص یافته است.

«میدان‌های سخت» گردآوری و تدوین محمدحسن روزی‌طلب، پروین نوری‌پور، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
بخش قابل توجهی از مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های سردار حاج قاسم سلیمانی در دوران دفاع مقدس و سپس فرماندهی نیروی قدس سپاه در این کتاب گردآوری و تدوین شده است.

در بخش سوم کتاب نیز متن وصیت‌نامه ارائه شده است.

«سرباز مکتب» به قلم سیدحسن‌رضا نقوی، نشر صاد
نویسنده پاکستانی کتاب، برای کسب شناخت نسبت به حاج قاسم سلیمانی، پژوهشی را آغاز کرده و ضمن جمع‌آوری مستندات، با شخصیت‌های مرتبط با شهید سلیمانی و جبهه مقاومت به گفت‌وگو نشسته است.

هرچند موضوع کتاب، بررسی سرگذشت حاج قاسم سلیمانی است ولی دغدغه‌های نویسنده مسلمان و غیرایرانی کتاب، ناگزیر او را به سمت کنکاش پیرامون جبهه مقاومت کشانده و شرحی از سابقه و فراز و فرودهای گروه‌های مقاومت و فرماندهان آن را به نگارش درآورده است.

«معمار حرم» تدوین بهنام باقری، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس
راوی‌های این اثر از ابتدای جنگ تحمیلی و حتی برخی پیش از آن مقطع، با حاج قاسم سلیمانی همراه بوده‌اند؛ از جبهه و دفاع مقدس تا نیروی قدس سپاه و ستاد بازسازی عتبات و فتنه تروریست‌های تکفیری در سوریه و عراق؛ هرچند پس از رسمیت یافتن ستاد بازسازی، در آنجا مستقر و به خدمت مشغول شده بودند.

شکل‌گیری اولیه ستاد بازسازی عتبات در سال ۱۳۸۲ و تحول آن تا سال ۱۳۹۸ زیرنظر مستقیم حاج قاسم بوده است. این جمع از یاران حاج قاسم روایتی از همراهی طولانی با او از جبهه تا حرم را مطرح کرده‌اند.

«عزیز زیبای من» نوشته زینب مولایی، انتشارات حاج قاسم
این کتاب روایت مستندی از ۷۲ ساعت پایانی زندگی شهید حاج قاسم سلیمانی است. روایت‌های این کتاب برگرفته از خاطرات اعضای خانواده، دوستان و هم‌رزمان قدیمی اوست.

این کتاب علاوه بر نگرانی‌ها و دغدغه‌های اطرافیان سردار در روزهای میانی دی‌ماه ۱۳۹۸، به شرح روحیات شهید سلیمانی در طول حیات و روزهای پیش از شهادت نیز می‌پردازد.

«سربازنامه» سروده افشین علا، تصویرگر محمدحسین صلواتیان، مکتب حاج قاسم
این کتاب منظومه‌ای بلند و حماسی برای گروه سنی کودک و نوجوان است که در رثای شهید حاج قاسم سلیمانی سروده شده است.

افشین علاء، شاعر کتاب، در این منظومه بلند همچنین به حماسه‌های کهن ایرانیان، شکل‌گیری نهضت و انقلاب اسلامی ایران و سال‌های دفاع مقدس اشاره کرده و وضعیت سال‌های اخیر ایران و منطقه را ترسیم کرده است.

«کوچک‌مرد» سروده طیبه شامانی، تصویرگر: سعید شمس، انتشارات مکتب حاج قاسم
این کتاب برش کوچی از زندگی‌نامه حاج قاسم سلیمانی در دوران کودکی اوست که به زبان شعر، برای کودکان تألیف شده است. داستان مربوط به تصمیم بزرگی است که حاج قاسم در کودکی خود می‌گیرد. او روزی در خانه روستایی‌شان متوجه ناراحتی پدر و دردسری که برای او پیش‌آمده می‌شود و سعی می‌کند راه‌حلی برای کمک به خانواده پیدا کند.

تصویرگری‌های این کتاب متناسب با گروه سنی دبستان طراحی شده است.

«مرا بپذیر»، حورا نژاد صداقت، انتشارات روایت فتح با مشارکت انتشارات کتب حاج قاسم
این کتاب شرح مختصری از زندگی شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی است.

برخلاف سایر زندگی‌نامه‌های موجود از شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی، این کتاب نه از دوران کودکی، بله از بخش «ردشدن در گزینش سپاه» آغاز می‌شود، در بخش‌های کوتاه دیگری ادامه می‌یابد و با شرح شهادت حاج قاسم در سیزدهم دی‌ماه ۱۳۹۸ پایان می‌یابد.

عنوان کتاب برگرفته از آخرین یادداشت دست‌نویس شهید، ساعتی پیش از شهادت است.

«یک قاسم دو کربلا» نوشته مجید سانکهن، انتشارات روایت فتح
راوی که به‌عنوان همراه حاج قاسم سلیمانی در دو عملیات کربلای چهار و پنج وظیفه ثبت وقایع را برعهده داشته است، در بخش‌هایی از کتاب با عنوان «از تو» فرماندهی شهید سلیمانی در این دو عملیات را روایت کرده و در بخش‌های دیگری با عنوان «از من» زندگی خود و سیر تکامل اعتقادی و اعزام به جبهه را شرح داده است.

حوادث در «از من» و «از تو» سرانجام از حیث زمانی به هم می‌رسند.

مطالب کتاب از سندها، دفترچه‌ها و نوارهای مرکز اسناد دفاع مقدس برگرفته شده است.

«شاید پیش از اذان صبح» نوشته احمد یوسف‌زاده، انتشارات سوره مهر
احمد یوسف‌زاده در این کتاب خاطرات خود از شهید سلیمانی را تدوین کرده است.

نویسنده کتاب‌های «آن بیست و سه‌نفر» و «اردوگاه اطفال»، در این اثر خاطرات دست اول و کمتر گفته‌شده‌ای از مقاطع زمانی مختلف زندگی شهید سلیمانی مطرح کرده که اغلب برگرفته از ارتباط و گفت‌وگوهای شخصی نویسنده با شهید سلیمانی است.