شجاعت امام علی (ع)

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» هر روز یک حکمت از نهج‌البلاغه امیرالمومنین علی (ع) را می‌خوانیم.

خُلقه و علمه:
فَإِنْ أَقُلْ یَقُولُوا حَرَصَ عَلَی الْمُلْکِ وَ إِنْ أَسْکُتْ یَقُولُوا جَزِعَ مِنَ الْمَوْتِ! هَیْهَاتَ، بَعْدَ اللَّتَیَّا وَ الَّتِی، وَ اللَّهِ لَابْنُ أَبِی طَالِبٍ آنَسُ بِالْمَوْتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدْیِ أُمِّهِ، بَلِ انْدَمَجْتُ عَلَی مَکْنُونِ عِلْمٍ لَوْ بُحْتُ بِهِ لَاضْطَرَبْتُمْ اضْطِرَابَ الْأَرْشِیَةِ فِی الطَّوِیِ الْبَعِیدَة.

معنی:

اگر بگویم، گویند که آزمند فرمانروایی هستم و گر لب بربندم و خاموشی گزینم، گویند، که از مرگ می‌ترسد.  
چه دورند از حقیقت. آیا پس از آن همه جانبازی در عرصه پیکار، از مرگ می‌ترسم؟ به خدا سوگند، دلبستگی پسر ابو طالب به مرگ از دلبستگی کودک به پستان مادر بیشتر است. ولی اسراری در دل نهفته دارم، که اگر آشکار کنم، لرزه بر اندامتان افتد، چونان که طناب فرو شده در چاه می‌لرزد.

شرح:

امام (علیه السلام) در بخش دوّم این خطبه اشاره به بهانه جوییها و ایرادهای ضدّ و نقیض ناآگاهان و حسودان می‌کند و می‌گوید: هر موضعی که من در برابر امر خلافت بگیرم، این سیاه دلان بی‌خبر ایرادی مطرح می‌کند، می‌فرماید:
«اگر درباره خلافت و شایستگی‌ام نسبت به آن و عدم شایستگی دیگران سخن بگویم و به افرادی که به سراغم می‌آیند پاسخ مثبت بدهم می‌گویند: او نسبت به حکومت و زمامداری بر مردم حریص است؛ و اگر دم فرو بندم و ساکت بنشینم خواهند گفت از مرگ می‌ترسد» (فَاِنْ اَقُلْ یَقُولُوا: حَرَصَ عَلَی الْمُلْکِ وَ اِنْ اَسْکُتْ یَقُولُوا: جَزِعَ مِنَ الْمَوْتِ).
آری! این شیوه همیشگی نابخردان و لجوجان است که مردان خدا دست به هر کاری بزند ایرادی بر آن می‌گیرند و حتّی از تناقض گویی و پریشان بافی در این زمینه ابایی ندارند! قیام کنند ایراد می‌گیرند، قعود کنند اشکال می‌کنند، تلاش کننده خرده گیری می‌کنند، نسبت به مسائل بی‌اعتنا باشند سخن دیگری می‌گویند و به همین دلیل مؤمنان راستین هرگز گوششان بدهکار این گونه سخنان ضدّ و نقیض نیست!
این همان است که در حدیث معروف از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که: «اِنَ رِضَی النّاسِ لا یُمْلَکُ وَ اَلْسِنَتَهُمْ لا تُضْبَطُ؛ خشنودی همه مردم به دست نمی‌آید و زبانهایشان هرگز بسته نمی‌شود»! (۱) 
شبیه همین معنا در خطبه ۱۷۲ نیز آمده است که می‌فرماید: بعضی به من گفتندای فرزند ابوطالب تو نسبت به حکومت حریص هستی و من پاسخ دادم به خدا سوگند شما حریص ترید! من حقّی را که شایسته آنم می‌طلبم و شما مانع می‌شوید (امّا شما مقامی را می‌طلبید که هرگز شایسته آن نیستید و انگیزه‌ای جز دنیاطلبی ندارید)!
سپس در ادامه این سخن به پاسخ کسانی می‌پردازد که سکوت او را به ترس از مرگ نسبت می‌دادند، می‌فرماید: «عجیب است بعد از آن همه حواثد گوناگون (جنگهای بدر، اُحد، حُنین، خیبر و احزاب بعد از آن همه رشادتها که از من شنیده یا دیده‌اید، چه کسی می‌تواند وصله ترس از مرگ را به علی بچسباند؟!) به خدا سوگند انس و علاقه فرزند «ابوطالب» به مرگ «و شهادت در راه خدا و اطاعت از اوامر الهی) از علاقه طفل شیرخوار به پستان مادرش بیشتر است!» (هَیْهاتَ بَعْدَ اللَّتَیّا وَ الَّتی! وَاللهِ لاَبْنُ اَبی طالِب آنَسُ بِالْمَوْتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدْیِ اُمِهِ).
«ولی اگر من سکوت می‌کنم به خاطر آن است که علوم و آگاهی و اسراری در درون دارم که اگر اظهار کنم همچون طنابها در چاه‌های عمیق و لرزه درمی آیید!» «بَلِ اَنْدَمَجْتُ (۲) عَلی مَکْنُونِ عِلْم لَوْ بُحْتُ (۳) بِهِ لاَضْطَرَبْتُمْ اضْطِرابَ الاَرْشِیَةِ (۴) فِی الطَّوِیِ (۵) الْبَعیدَةِ).

انتهای خبر/