ملاصدرا فلسفه اسلامی را متحول کرد

مهدی فرهنگ یگانه در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» به مناسبت سالروز بزرگداشت عارف و فیلسوف بزرگ ملاصدرا گفت: ملاصدرا یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین متفکران تاریخ فلسفه و عرفان اسلامی است. وی با ادغام فلسفه و عرفان، حکمت متعالی را بنیان نهاد و در حل بسیاری از اختلافات میان مکاتب مختلف فلسفی و عرفانی نقش مهمی ایفا کرد. شخصیتی که با اندیشه‌های عمیق و نگاه جامع خود، تحولی شگرف در فلسفه و عرفان اسلامی ایجاد کرد. 

این کارشناس مسائل مذهبی بیان کرد: این شخصیت بزرگ، با نام کامل صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی، در قرن دهم هجری قمری (۹۷۹ تا ۱۰۴۵ قمری) می‌زیست و به‌عنوان بنیانگذار حکمت متعالیه شناخته می‌شود. ملاصدرا در شهر شیراز به دنیا آمد. پدرش، ابراهیم قوام شیرازی، از وزیران حکومت صفوی بود. پس از درگذشت پدر، سرپرستی او به میرزا محمد، حاکم وقت فارس، سپرده شد. دوران کودکی و نوجوانی ملاصدرا در فضایی مملو از علم و دانش گذشت.

وی افزود: ملاصدرا تحصیلات خود را ابتدا در قزوین و سپس در اصفهان، که در آن زمان مرکز علمی ایران بود، ادامه داد. در اصفهان، نزد استادان بزرگی همچون شیخ بها‌یی در علوم نقلی و میرداماد در فلسفه و حکمت مشاء و اشراق به تحصیل پرداخت. همچنین، از محضر میرفندرسکی در عرفان غربی بهره برد. این دوره‌های تحصیلی، پایه‌های فکری و فلسفی ملاصدرا را شکل دادند.

یگانه اظهار کرد: پس از اتمام تحصیلات، ملاصدرا به شیراز بازگشت و در آنجا مدرسه‌ای فلسفی تأسیس کرد. در این مدرسه، شاگردان بزرگی همچون ملامحسن فیض کاشانی و عبدالرزاق لاهیجی پرورش یافتند. این دوره از زندگی ملاصدرا، دوران شکوفایی اندیشه‌های فلسفی و عرفانی او بود. ملاصدرا با تلفیق فلسفه، عرفان و شریعت، تحولی عمیق در اندیشه اسلامی ایجاد کرد. او بر این باور بود که حکمت بدون تهذیب نفس فایده‌ای ندارد و به همین دلیل، زندگی ساده‌ای را در پیش گرفت. از مهم‌ترین آثار او می‌توان به اسفار اربعه، الشواهد الربوبیه و مفاتیح الغیب اشاره کرد. این آثار، مباحث عمیق فلسفی و عرفانی را در بر می‌گیرند و تا امروز مورد توجه اندیشمندان جهان قرار گرفته‌اند.

این کارشناس مسائل مذهبی تصریح کرد: ملاصدرا پس از سال‌ها تلاش در راه گسترش علم و حکمت، در سن حدود ۷۰ سالگی در بصره یا به روایتی در حج درگذشت. آرامگاه او به روایتی در نجف اشرف و به روایتی دیگر در شیراز قرار دارد.

وی عنوان کرد: ملاصدرا شخصیتی زاهد و عارف بود که با وجود ثروت خانوادگی، زندگی ساده‌ای را برگزید. او شجاعت فکری داشت و با وجود فشارهای فقهی زمان، از بیان نظرات فلسفی خود کوتاه نمی‌آمد. او بر این باور بود که فلسفه و شریعت باید با هم سازگار باشند و به همین دلیل، تلاش کرد تا اندیشه‌های فلسفی خود را با قرآن و روایات اسلامی هماهنگ کند.

یگانه خاطرنشان کرد: ملاصدرا به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان و عارفان تاریخ اسلام، با اندیشه‌های عمیق و نگاه جامع خود، تحولی شگرف در فلسفه و عرفان اسلامی ایجاد کرد. آثار او تا امروز مورد توجه اندیشمندان جهان قرار گرفته و به‌عنوان میراثی گران‌بها در حوزه فلسفه و عرفان اسلامی شناخته می‌شود. امیدواریم که با مطالعه و بررسی آثار این فیلسوف بزرگ، بتوانیم از اندیشه‌های عمیق او بهره‌مند شویم.

انتهای خبر/