مصدق تجربه گران‌بها برای مبارزه با استعمار بود

محمدجواد یاری در گفتگو اختصاصی با خبرنگار سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب»؛ در خصوص ملی شدن صنعت نفت و نتیجه اعتماد به آمریکا گفت: در اواخر دهه ۱۳۲۰، بحث نفت در ایران دوباره مطرح شد. افشای اطلاعات مبنی بر اینکه شرکت نفت انگلیس کمتر از ۱۵ درصد سود خالص به ایران می‌پردازد، موجب اعتراضات گسترده شد. همچنین، مالیات‌های سنگین انگلیس و افزایش قیمت نفت باعث نارضایتی مردم و مسئولان شد. این وضعیت، زمینه‌ساز نهضت ملی شدن نفت گردید.

تحلیل‌گر مسائل سیاسی عنوان کرد: مصدق در سال ۱۳۲۰ وارد مجلس شد و طرح مخالفت با هرگونه امتیاز جدید نفتی را مطرح کرد. او خواستار ادامه قرارداد قبلی با انگلیس بود که این طرح باعث شد شوروی نتواند نفت شمال را تصاحب کند. علاوه بر این، غلامحسین رحیمیان نماینده قوچان طرح لغو امتیاز نفت جنوب را ارائه داد که با مخالفت انگلیس مواجه شد.

وی بیان کرد: در این دوران، مخالفت‌ها علیه سلطه انگلیس و استعمار شدت گرفت. مصدق به نخست‌وزیری رسید و برای ملی شدن نفت ایران تلاش‌های بسیاری کرد. اما بسیاری از وزرای او به آمریکا و انگلیس وابسته بودند. این وابستگی‌ها در نهایت منجر به شکست نهضت ملی نفت و زمینه‌سازی برای کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شد.

یاری تصریح کرد: کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که با حمایت مستقیم آمریکا و انگلیس انجام شد، به بازگشت محمدرضا پهلوی به قدرت منجر گردید. این کودتا سبب شد تا نفت ایران دوباره در اختیار بیگانگان قرار گیرد. مصدق پس از کودتا از نخست‌وزیری عزل شد و نهضت ملی نفت با وجود حمایت‌های مردمی شکست خورد.

تحلیل‌گر مسائل سیاسی گفت: این شکست، علاوه بر ضربه‌ای که به نهضت ملی نفت وارد کرد، زمینه‌ساز بازگشت استعمار و استبداد به کشور شد. ایران همچنان نفت خود را به قیمتی نازل به کشورهای غربی می‌فروخت. مردم در فقر و تنگدستی زندگی می‌کردند و منافع ملی ایران تحت سلطه بیگانگان قرار داشت، بدون اینکه تغییرات مثبتی در وضعیت مردم حاصل شود.

وی افزود: پس از کودتا، نفت ایران تحت سلطه شرکت‌های نفتی خارجی ماند و تنها درصد کمی از درآمد نفت به ایران تعلق گرفت. این اتفاق به‌عنوان یک تجربه تلخ برای مردم ایران باقی ماند که نشان می‌دهد منافع ملی ممکن است به‌راحتی در برابر خیانت‌های داخلی و دخالت‌های خارجی قربانی شود و نفع مردم از دست برود.

یاری گفت: این شکست‌ها و خیانت‌ها به‌عنوان درس‌های مهم برای نسل‌های بعدی ایران باقی ماند. نهضت ملی نفت، تجربه‌ای از مبارزه علیه استعمار و استبداد بود که در نهایت به شکست انجامید. این تجربه در دوران انقلاب اسلامی ایران تبدیل به یکی از پیش‌زمینه‌های مبارزه ضد استعماری شد و درس‌های زیادی برای مقاومت در برابر قدرت‌های خارجی به همراه داشت.

تحلیل‌گر مسائل سیاسی در پایان گفت: نهضت ملی نفت در حقیقت یک تجربه گرانبها برای مبارزه با استعمار بود. اگرچه این نهضت شکست خورد، اما برای ایرانیان این پیام را به همراه داشت که همیشه باید از منابع ملی خود دفاع کنند. این تجربیات نه‌تنها در آن دوران بلکه در دوران انقلاب اسلامی و پس از آن نیز الهام‌بخش مقاومت در برابر دشمنان داخلی و خارجی بود.

انتهای خبر/