۲۹ فروردین؛ روز پاسداشت حماسه‌آفرینی ارتش

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» امیرحسن مهرجو در خصوص 29 فروردین، روز ارتش جمهوری اسلامی ایران نوشت: 29 فروردین فرصتی است تا با نگاهی عمیق‌تر، نقش و جایگاه این نهاد حیاتی را در ساختار دفاعی کشور، تحولات فناورانه، بازدارندگی منطقه‌ای و پیوند ناگسستنی با مردم و رهبری مرور کنیم.

ارتش ایران، در چهار دهه گذشته، مسیری پر فراز و نشیب را از وابستگی به استقلال، از ساختار سنتی به نیرویی فناورمحور و از تمرکز صرف بر دفاع مرزی به قدرتی بازدارنده و اثرگذار در سطح منطقه طی کرده است.

امروز، ارتش جمهوری اسلامی ایران نه‌ تنها ضامن امنیت و ثبات ملی است، بلکه به الگویی از ارتش مردمی، مؤمن و فناور در جهان اسلام بدل شده است.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ارتش ایران با چالش‌های متعددی روبه‌رو بود؛ از فشارهای سیاسی و تهدیدهای خارجی تا شبهات درباره جایگاهش در نظام نوپای جمهوری اسلامی، فرمان تاریخی حضرت امام خمینی (ره) در ۲۹ فروردین ۱۳۵۸ مبنی بر تثبیت و حمایت از ارتش، نقطه عطفی در تاریخ این نهاد بود.

این فرمان، نه تنها ارتش را از خطر انحلال نجات داد، بلکه با دمیدن روحی تازه، آن را به نهادی وفادار به مردم و انقلاب تبدیل کرد. ارتش در سال‌های ابتدایی انقلاب، با ایستادگی در برابر تجزیه‌طلبی‌ها، مقابله با گروهک‌های مسلح و سپس حضور پررنگ در دفاع مقدس، جایگاه خود را در قلب ملت ایران تثبیت کرد.

یکی از ویژگی‌های ممتاز ارتش جمهوری اسلامی ایران، مردمی بودن و ولایتمداری آن است. 

برخلاف بسیاری از ارتش‌های منطقه که عمدتاً ابزار قدرت‌های بیگانه یا حاکمان مستبد هستند، ارتش ایران بر پایه آموزه‌های دینی، ملی و انقلابی شکل گرفته است. این پیوند عمیق با مردم و تبعیت از ولایت‌فقیه، سرمایه‌ای بی‌بدیل برای ارتش محسوب می‌شود.

حضور ارتش در بحران‌های ملی، امدادرسانی در حوادث طبیعی، مقابله با تروریسم و دفاع از مرزها، همگی نشان‌دهنده این پیوند ناگسستنی است.

در دوران دفاع مقدس، ارتش با تقدیم هزاران شهید و جانباز، نقش کلیدی در دفاع از تمامیت ارضی کشور ایفا کرد. پس از جنگ نیز، با حضور دائمی در مناطق مرزی و مشارکت در طرح‌های امنیتی، همواره پشتیبان آرامش و امنیت ملی بوده است.

تحولات ژئوپلیتیکی منطقه، ظهور تهدیدات ترکیبی و پیچیده، و تغییر ماهیت جنگ‌ها، ارتش ایران را به سمت بازتعریف ساختار و راهبردهای خود سوق داده است.

امروز، ارتش جمهوری اسلامی ایران بر مبنای راهبرد «بازدارندگی فعال» عمل می‌کند؛ یعنی نه تنها دفاع از مرزها، بلکه پیشگیری هوشمندانه از وقوع جنگ از طریق افزایش هزینه‌های تجاوز برای دشمن، در کنار آمادگی برای واکنش سریع و مؤثر در صورت بروز تهدید را پیگیری می‌کند.

رزمایش‌های بزرگ ارتش در سال‌های اخیر، همچون «ذوالفقار ۱۴۰3»، «فاتحان خیبر»، «کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۵» و «اقتدار 1403»، تنها نمایش قدرت نظامی نبود، بلکه نشان‌دهنده تحول در ساختار فرماندهی، هماهنگی میان یگان‌ها، اشراف اطلاعاتی و بهره‌گیری از تاکتیک‌های نوین بود.

در این رزمایش‌ها، استفاده از موشک‌های نقطه‌زن، پهپادهای هجومی و شناسایی، یگان‌های واکنش سریع و سامانه‌های جنگ الکترونیک، تصویری روشن از تحولات ساختاری ارتش ارائه داد.

یکی از برجسته‌ترین تحولات ارتش، نوسازی نیروی زمینی با تجهیز به خانواده موشک‌های تاکتیکی فتح است. این موشک‌ها با برد کوتاه، دقت بالا و قابلیت جابجایی سریع، توان رزمی نیروی زمینی را به‌طور چشمگیری افزایش داده‌اند. پیش از این، نیروی زمینی عمدتاً بر دفاع کلاسیک متکی بود، اما با ورود موشک‌های فتح، قابلیت انجام عملیات واکنشی و حتی تهاجمی دقیق را به دست آورده است.

این تحول، ارتش را قادر ساخته تا در صورت تهدید، با «ضربه اول مؤثر» برتری میدان نبرد را به دست گیرد. همچنین، توسعه سامانه‌های راکت‌انداز و توپخانه‌های هوشمند، قدرت آتش نیروی زمینی را در سطح منطقه‌ای ارتقاء داده است.

ورود گسترده و حرفه‌ای به حوزه پهپادها، ارتش جمهوری اسلامی ایران را به یکی از بازیگران اصلی این عرصه در منطقه بدل کرده است. امروز، ارتش ایران مجموعه‌ای متنوع از پهپادهای شناسایی، رزمی، انتحاری و جنگ الکترونیک را در اختیار دارد.

پهپادهایی چون آرش، کرار، مهاجر6، و ابابیل 5 و باور 5 با قابلیت پرواز بلندمدت، شناسایی در عمق خاک دشمن و اجرای عملیات تهاجمی نقطه‌زن، نقش چشم و بازوی ارتش در نبردهای آینده را ایفا می‌کنند.

تنها در یک سال اخیر بیش از هزار فروند پهپاد به یگان‌های ارتش ملحق شده‌اند. این رشد چشمگیر، حاصل همکاری ارتش با وزارت دفاع و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی است. پهپادها نه‌تنها در مأموریت‌های شناسایی و مراقبت، بلکه در عملیات تهاجمی و بازدارندگی نیز نقش کلیدی دارند و به ارتش ایران برتری اطلاعاتی و عملیاتی می‌بخشند.

نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، با تکیه بر دانش و تجربه داخلی، موفق به ارتقاء و به‌روزرسانی ناوگان خود شده است. 

علاوه بر تعمیر، بازآفرینی و بهینه‌سازی جنگنده‌های نسل قدیم، پروژه‌های مشترکی با صنایع دفاعی برای طراحی و تولید هواپیماهای آموزشی و رزمی در جریان است. تحویل بخشی از خریدهای جدید نظامی، به‌ویژه در حوزه جنگنده و بالگرد، امیدهای تازه‌ای برای نوسازی ناوگان هوایی ایجاد کرده است.

ارتش جمهوری اسلامی ایران، فراتر از مأموریت‌های نظامی، همواره در بحران‌های طبیعی و اجتماعی نیز پیشتاز بوده است. از استقرار بیمارستان‌های صحرایی در مناطق زلزله‌زده و سیل‌زده تا پشتیبانی درمانی در دوران شیوع کرونا، ارتش ثابت کرده است که حافظ جان و سلامت مردم است، نه‌فقط در مرزها، بلکه در دل شهرها و روستاهای محروم.

یگان‌های مهندسی، لجستیک و بهداشت ارتش در مأموریت‌های امدادی نقش بی‌بدیلی داشته‌اند. این ویژگی، ارتش را به نهادی مردمی و مورد اعتماد عمومی بدل کرده و پیوند آن با جامعه را تقویت نموده است.

راهبرد کلان ارتش جمهوری اسلامی ایران، برخلاف برخی ارتش‌های منطقه، مبتنی بر دفاع قاطع و تقویت بازدارندگی است. ارتش ایران هرگز رویکرد تهاجمی و توسعه‌طلبانه نداشته و همواره پیام صلح، ثبات و همکاری را به همسایگان منتقل کرده است.

این رویکرد، سبب شده تا بسیاری از کشورهای منطقه، نه از قدرت نظامی ایران بلکه از عقلانیت رفتاری و رویکرد صلح‌طلبانه آن اطمینان یابند.

ارتش ایران، در چارچوب منافع ملی و امنیت جمعی، همواره کوشیده است نقش سازنده‌ای در تأمین امنیت منطقه‌ای ایفا کند. حضور فعال در رزمایش‌های مشترک با کشورهای دوست، مشارکت در طرح‌های امدادی منطقه‌ای و اعلام آمادگی برای همکاری‌های امنیتی، نمونه‌هایی از این رویکرد است.

رژه سالانه ارتش جمهوری اسلامی ایران، یکی از رویدادهای نمادین و تأثیرگذار در عرصه نظامی کشور است که به‌طور منظم برگزار می‌شود.

این مراسم نمایش قدرت، انسجام و آمادگی رزمی نیروهای مسلح ایران است و همواره با معرفی جدیدترین تجهیزات و دستاوردهای دفاعی همراه می‌شود. نمایش ادوات نظامی، توانمندی‌های راهبردی و همبستگی نیروهای ارتش در این رژه، پیام روشنی از اقتدار ملی و آمادگی دفاعی ایران به جهانیان ارسال می‌کند.  

اقتدار نظامی ایران در سطح بین‌المللی نیز به عنوان یکی از مولفه‌های کلیدی در تعیین جایگاه کشور در معادلات منطقه‌ای و جهانی محسوب می‌شود. جمهوری اسلامی ایران با سرمایه‌گذاری در صنایع دفاعی، فناوری‌های نظامی پیشرفته و راهبردهای نوین جنگی، توانسته است ضمن حفظ توان بازدارندگی، نقش مؤثری در تحولات امنیتی منطقه ایفا کند. این توانمندی‌ها نه تنها در قالب نمایش‌های نظامی مانند رژه سالانه مشهود هستند، بلکه در عرصه‌های واقعی نیز کارآمدی خود را اثبات کرده‌اند.  

رژه سالانه ارتش جمهوری اسلامی ایران علاوه بر تأکید بر آمادگی نظامی، نشان‌دهنده روحیه ملی، ایستادگی و عزم نیروهای مسلح در دفاع از آرمان‌های کشور است. این رویداد، فرصتی برای نمایش وحدت میان ارتش، سپاه و سایر نیروهای نظامی بوده و نشان می‌دهد که ایران با تکیه بر توان داخلی و نیروی انسانی متخصص، قادر به حفظ امنیت و ثبات در منطقه است.

امروز، ارتش جمهوری اسلامی ایران در تراز یک نیروی مدرن، فناورمحور و بازدارنده منطقه‌ای قرار دارد. ستون‌های این ارتش بر سه پایه ایمان، تخصص و آمادگی استوار است. مسیر نوسازی و تقویت ارتش، نه‌تنها ادامه دارد، بلکه با شتابی بیش از گذشته در حال پیشروی است.

از آسمان تا زمین، از مرزها تا عمق استراتژیک، از جنگ‌افزارهای بومی تا یگان‌های واکنش سریع، ارتش جمهوری اسلامی ایران در سایه ولایت‌مداری و اعتماد مردمی، آماده دفاع از کیان ایران اسلامی است. در روز ارتش، به پاس این اقتدار، ایمان و ایثار، باید ایستاد و درود فرستاد بر دلاورمردانی که بی‌نام و بی‌ادعا، ضامن آرامش و امنیت این سرزمین‌اند.

روز ارتش، روز پاسداشت اقتدار ملی، ایمان و ایثار است؛ روزی برای تجلیل از مردانی که در سایه ولایت و مردم، پرچم استقلال و عزت ایران را برافراشته نگاه داشته‌اند.