همگرایی فرهنگی در آئین اربعین

میزبانی مردم عراق از زائران، که اغلب با پذیرایی بی‌منت و فراهم کردن موکب‌های گسترده صورت می‌گیرد، جلوه‌ای از اخلاق، کرامت انسانی، و همبستگی جهانی را به نمایش می‌گذارد. ارتباط میان مردم از ملیت‌ها و مذاهب گوناگون، در مسیر پیاده‌روی اربعین، نشان می‌دهد که این مراسم تنها مختص به شیعیان نیست، بلکه به یک پدیده فرهنگی اجتماعی بین‌المللی بدل شده است.

با گسترش رسانه‌های اجتماعی و حضور خبرنگاران و مستندسازان بین‌المللی، مراسم اربعین به یکی از مهم‌ترین سوژه‌های فرهنگی جهان اسلام تبدیل شده است.

تصاویر میلیون‌ها زائر که با وجود سختی مسیر، با شور و عشق در راه کربلا گام برمی‌دارند در رسانه‌ها بازتابی گسترده پیدا کرده‌اند. مستندها، گزارش‌های تصویری و مطالب تحلیلی درباره اربعین، پیام عاشورا را فراتر از مرزهای دینی و جغرافیایی منتقل کرده‌اند و الهام‌بخش جنبش‌های آزادی‌خواهانه در نقاط مختلف جهان بوده‌اند.

افزون بر جنبه‌های معنوی و اجتماعی، مراسم اربعین اکنون به موضوعی جذاب برای پژوهش‌های دانشگاهی و مطالعات بین‌المللی تبدیل شده است. محققان حوزه‌های انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی، ارتباطات و مطالعات دینی در حال بررسی نقش اربعین در همگرایی جوامع، تقویت روابط بین فرهنگی و ایجاد فضاهای گفتگو میان مذاهب مختلف هستند.

این مراسم نمونه‌ای زنده از چگونگی تبدیل یک حرکت مردمی به یک پدیده اجتماعی جهانی است.

در این خصوص با برخی از کارشناسان گفتگویی به عمل آمده که به شرح زیر است.

اربعین بزرگترین اجتماع انسانی تاریخ بشر است

حجت‌الاسلام هادی میرزایی رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه استان مرکزی گفت: اربعین بزرگترین اجتماع انسانی تاریخ بشر است و این رویداد و اتفاق بزرگ چیزی جز معجزه نیست. چه کسی توانسته این جمعیت کلان و بی‌نظیر را در یک شهر جمع کند؟ از ابتدای خلقت آدم تا کنون چنین اجتماع عظیم انسانی را در کجای تاریخ سراغ دارید؟

رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه استان مرکزی بیان کرد: زیارت اربعین یکی از راه‌های زنده نگهداشتن یاد و خاطره قیام اباعبدالله الحسین (ع) و اهداف والای آن است که آثار تربیتی فراوانی بر روح و جسم زائر، چه در کنار مرقد آن بزرگوار و چه در منزل خود دارد و با خواندن آن ولایت و دوستی خدا را در وجود خود تقویت می‌کند.

وی افزود: پیاده‌روی اربعین حسینی رزمایشی ارزشمند و معنوی برای نشان دادن اقتدار شیعیان به جامعه جهانی است که ملت غیور و انقلابی ایران اسلامی با حضور گسترده در آن به خوبی از این فرصت استفاده می‌کنند. اربعین عامل همبستگی امت اسلامی فارغ از هرگونه رنگ، زبان و نژاد و رستاخیز مبارزه با ظلم و کفر جهانی است.

میرزایی اظهار کرد: زیارت اهل بیت (ع) بهترین تمرین برای ابراز علاقه به ائمه (ع) است و پیاده‌روی اربعین که به فرموده اهل بیت (ع) از فضیلت بسیاری نسبت به سایر زیارت‌ها برخوردار است، جایگاه ویژه‌ای دارد. زیارت اربعین یک فریضه عبادی، سیاسی است. از بعد عبادی سختی‌هایی که در هر قدم برای زائر وجود دارد، فضیلت بسیاری ذکر شده است و مسلمانان با این حرکت ثابت می‌کنند که هیچ سختی و مشقتی آنها را از مسیر اطاعت خدا و محبت نسبت به اولیای خدا منحرف نخواهد کرد.

رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه استان مرکزی ادامه داد: از حضرت صادق (ع) نقل شده است: کسى که با پای پیاده به زیارت امام حسین (ع) برود، خداوند به هر قدمى که برمی‌دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو مى‏‌فرماید و یک درجه مرتبه‏‌اش را بالا مى‌برد، وقتى به زیارت رفت، حق تعالى دو فرشته را موکل او مى‏‌فرماید که آنچه خیر از دهان او خارج می‌شود را نوشته و آنچه شر و بد است را ننویسند و وقتى برگشت با او وداع کرده و به وى مى‏‌گویند: اى ولى خدا گناهانت آمرزیده شد و تو از افراد حزب خدا و حزب رسول او و حزب اهل‌ بیت رسولش هستی، به خدا قسم هرگز تو آتش را به چشم نخواهی دید و آتش نیز هرگز تو را نخواهد دید و تو را طعمه خود نخواهد کرد.

اربعین پیام جهانی عاشورا را زنده کرد

مریم خدادادی کارشناس مسائل سیاسی استان مرکزی گفت: حادثه عاشورا یکی از ماندگارترین رویدادهای تاریخ اسلام است که دشمنان همواره درصدد تحریف آن بوده‌اند. پس از واقعه کربلا، بنی‌امیه کوشید تا با قدرت رسانه‌ای خود، این حماسه عظیم را خاموش کنند. با این‌حال، خطبه‌های روشنگرانه حضرت زینب (س) و مجاهدت امام سجاد (ع)، مسیر حقیقی عاشورا را برای آیندگان حفظ کردند.

وی افزود: حضرت زینب (س) با خطبه‌های کوبنده و بلیغ خود در مجلس یزید، پیام عاشورا را به گوش همه رساند. او اجازه نداد خون شهدای کربلا پایمال شود و چهره حقیقی ظلم را آشکار کرد. نقش کلیدی ایشان در زنده‌نگه‌داشتن حقیقت عاشورا، آن را به رسانه‌ای نافذ و جاودانه در برابر تحریف دشمنان بدل ساخت.

کارشناس مسائل سیاسی استان مرکزی بیان کرد: امام سجاد (ع) نیز با سخنرانی‌ها و رفتارهای روشنگرانه خود، مسیر حق را تداوم بخشید. ایشان با بهره‌گیری از فرصت‌های موجود، فضای خفقان پس از عاشورا را شکست و افکار عمومی را به سمت درک حقیقت نهضت حسینی سوق داد. مجاهدت‌های ایشان، پیوند میان عاشورا و اربعین را محکم و ماندگار کرد.

خدادادی عنوان کرد: اربعین، چهل روز پس از عاشورا، به نماد جهانی مکتب حسینی تبدیل شد. این مناسبت دینی، صرفاً یادبود یک واقعه تاریخی نیست، بلکه حرکتی است مردمی، ایمانی و تمدن‌ساز که هر ساله میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان به حرکت وا‌می‌دارد. پیاده‌روی اربعین، جلوه‌ای از ایمان، عشق، مقاومت و همبستگی انسانی است.

وی افزود: میلیون‌ها زائر از قومیت‌ها، مذاهب و ملیت‌های مختلف، مسیرهای طولانی را با پای پیاده طی می‌کنند تا به کربلا برسند. آن‌ها با این حرکت، وفاداری خود به امام حسین (ع) را نشان می‌دهند و بر جهانی بودن پیام عاشورا صحه می‌گذارند. این اجتماع بزرگ، جلوه‌ای بی‌نظیر از وحدت مسلمانان و حتی آزادگان غیرمسلمان است.

کارشناس مسائل سیاسی استان مرکزی تصریح کرد: در پیاده‌روی اربعین، انسان‌ها با یکدیگر مهربان می‌شوند، به یکدیگر خدمت می‌کنند و روحیه ایثار را تمرین می‌نمایند. موکب‌داران از سراسر جهان، با عشق و خلوص، به زائران خدمت می‌کنند. این فرهنگ، جلوه‌ای از سیره اهل‌بیت (ع) و تبلور مکتب انسان‌ساز عاشوراست که دل‌ها را به‌هم نزدیک می‌کند.

خدادادی اظهار کرد: مراسم اربعین، صرفاً یک رویداد آئینی نیست، بلکه بستری است برای تقویت هویت دینی، افزایش بصیرت و شناخت عمیق‌تر از معارف اسلامی. حضور در این حرکت عظیم، آگاهی دینی انسان را افزایش داده و او را با حقایق مکتب اهل‌بیت پیوند می‌زند. این مراسم فرصتی بی‌بدیل برای بازخوانی مفاهیم عمیق دین است.

وی افزود: اربعین، رمز ماندگاری عاشوراست. این مناسبت با محوریت پیاده‌روی و حضور جمعی، استمرار رسانه‌ای پیام کربلاست. در حالی‌که ابزارهای مدرن ارتباطی در اختیار جبهه باطل است، مکتب حسینی با ابزار ایمان و عشق، میلیون‌ها دل را به میدان می‌کشاند و جلوه‌ای زنده از مقاومت را پیش چشم جهانیان می‌گذارد.

کارشناس مسائل سیاسی استان مرکزی گفت: پیاده‌روی اربعین، ریشه در تاریخ دارد. برخی منابع، آغاز این سنت را به جابر بن عبدالله انصاری، صحابه رسول خدا نسبت داده‌اند که نخستین زائر کربلا در اربعین شهادت امام حسین (ع) بود. این سنت دیرینه، در عصر معاصر با شور و عظمت بیشتری احیا و گسترش یافته است و به یکی از بزرگ‌ترین اجتماعات انسانی جهان تبدیل شده است.

خدادادی بیان کرد: اربعین، تکرار حماسه‌ای است که در کربلا آغاز شد، اما پایان نیافت. این مسیر، ادامه‌ی همان راهی است که امام حسین‌ (ع) با خون خود آغاز کرد. امروز، میلیون‌ها انسان با قدم‌هایشان این مسیر را زنده نگه می‌دارند، تا فریاد مظلومیت، آزادی، عدالت و توحید تا ابد در جهان طنین‌انداز باشد.

به گزارش «دیار آفتاب» اربعین اکنون فراتر از یک مراسم مذهبی است رویدادی که پیام عدالت‌خواهی، آزادی و انسان‌دوستی را به دنیا مخابره می‌کند. این اجتماع باشکوه نشان داده است که صدای عاشورا هنوز هم می‌تواند الهام‌بخش حرکت‌های انسانی در سراسر جهان باشد.

انتهای خبر/