امام (ره) تحول سیاسی و فرهنگی ایجاد کرد

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» امام خمینی‌ (ره) با ایجاد تحول سیاسی و فرهنگی در ایران، پایه‌های یک نظام نوین را بر اساس اصول اسلامی و عدالت بنا نهاد، این تحول عظیم، فراتر از تغییرات سیاسی معمول بود و به بازتعریف رابطه انسان با حکومت و دین انجامید.

 امام خمینی (ره) با تأکید بر ولایت‌فقیه، نظامی را پایه‌گذاری کرد که در آن حق حاکمیت از آن خدا و مردم است و عدالت اجتماعی به‌عنوان محور اصلی حیات سیاسی قرار گرفت، این ساختار، استقلال کشور را در برابر سلطه خارجی تضمین کرد و مردم را در تصمیم‌گیری‌های کلان مشارکت داد.

 بنابراین، انقلاب اسلامی ایران الگویی شد برای دیگر ملل که خواهان حاکمیت دین بر سیاست و تحقق عدالت در جامعه‌اند. استمرار این آرمان‌ها نیازمند هوشیاری و پایبندی نسل‌های آینده است. در این خصوص با حجت‌الاسلام والمسلمین قاسم عبداللهی امام جمعه موقت اراک به گفتگو پرداختیم که در ادامه به شرح آن می‌پردازیم.

دیارآفتاب: ابتدا لطفاً بفرمایید امام خمینی (ره) چه جایگاهی در تاریخ انقلاب اسلامی ایران دارد؟

عبداللهی: امام خمینی (ره) به‌عنوان بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران و نظام جمهوری اسلامی، یکی از تاثیرگذارترین شخصیت‌های معاصر جهان به شمار می‌رود. جایگاه ایشان فراتر از یک رهبر سیاسی است، ایشان مصلحی دینی و فرهنگی بود که توانست آموزه‌های اسلام را به عرصه حکمرانی و اداره جامعه بیاورد. این تحول، نه تنها در تاریخ ایران بلکه در جهان اسلام و حتی جهان معاصر تأثیرگذار بوده است.

دیارآفتاب: چه تحولاتی در نظام سیاسی ایران توسط امام خمینی (ره) شکل گرفت؟

عبداللهی: قبل از انقلاب اسلامی، ایران تحت سلطه نظامی سکولار و وابسته به قدرت‌های خارجی بود که دین از عرصه حکومت تقریبا حذف شده بود. امام خمینی (ره) با اندیشه‌ای نوین، نظام جمهوری اسلامی را بر اساس اصول دین اسلام، عدالت اجتماعی، استقلال و آزادی بنا نهاد. ایشان توانست واژگان سیاسی را با مفاهیم دینی پیوند بزند و نظامی طراحی کند که هم بر پایه حق الهی و هم حق مردم استوار باشد. مهم‌ترین تحول، تأسیس نظام ولایت‌فقیه بود که رهبری جامعه بر اساس فقه اسلامی تعریف شده است.

دیارآفتاب: نقش قانون اساسی جمهوری اسلامی در این تحولات چه بود؟

عبداللهی: قانون اساسی که پس از پیروزی انقلاب به همه‌پرسی گذاشته شد، ترجمان اندیشه‌های امام خمینی (ره) بود. این قانون نظام جمهوری اسلامی را به‌عنوان حکومتی بر پایه ایمان به خدا، عدالت و حاکمیت الهی تعریف می‌کند. مردم با رای ۹۸ درصدی خود این قانون را پذیرفتند و این نشان دهنده باور قوی جامعه به این نظام است.

قانون اساسی همچنین حق آزادی‌های سیاسی و اجتماعی را در چارچوب قوانین اسلامی تضمین می‌کند و تاکید می‌کند که همه قوانین باید مطابق با موازین شرعی باشد.

دیارآفتاب: یکی از شاخصه‌های برجسته اندیشه امام، عدالت بود، می‌توانید بیشتر توضیح دهید؟

عبداللهی: عدالت برای امام خمینی (ره) اساس هر نظام سیاسی بود. ایشان معتقد بودند که حکومت باید عدالت را در همه سطوح اجرا کند و این عدالت برگرفته از احکام الهی است. در نگاه امام راحل، عدالت صرفاً عدالت اجتماعی یا اقتصادی نیست بلکه شامل عدالت در قانونگذاری، قضاوت، مدیریت و حتی رفتار با مردم می‌شود.

ایشان همچنین تأکید داشت که عدالت بدون حضور مردم و مشارکت آنان در مدیریت امکان‌پذیر نیست و این موضوع در ساختارهای حکومتی مانند مجلس شورای اسلامی متبلور شده است.

دیارآفتاب: نقش مردم و مشارکت آنها در نظام جمهوری اسلامی چگونه تعریف شده است؟

عبداللهی: امام خمینی (ره) همواره بر نقش مردم در اداره امور کشور تاکید داشتند. انقلاب اسلامی بر پایه مشارکت مردم و اراده آنان شکل گرفت و نظام جمهوری اسلامی برخلاف حکومت‌های استبدادی، مردم‌سالار است.

مردم در انتخاب نمایندگان مجلس، رئیس جمهور و حتی رهبر نظام نقش دارند. البته این مشارکت مشروط به رعایت اصول دین و تقوا است. امام معتقد بود آزادی حقیقی باید همراه با مسئولیت‌پذیری باشد و هر کس در برابر خداوند پاسخگو است.

دیارآفتاب: اندیشه امام خمینی (ره) در زمینه استقلال سیاسی چه جایگاهی دارد؟

عبداللهی: استقلال یکی از پایه‌های اصلی انقلاب بود. امام خمینی (ره) تلاش کرد ایران را از وابستگی به قدرت‌های استعماری و خارجی رها سازد. ایشان اعتقاد داشت که هر کشوری باید خودمختار باشد و سرنوشتش را خود تعیین کند بدون دخالت بیگانگان. این تفکر باعث شد ایران در مقابل فشارهای غرب و شرق مقاومت کند و مسیر خود را به سمت پیشرفت و عزت ادامه دهد.

دیارآفتاب: امام خمینی (ره) چه نظری درباره آزادی بیان و حقوق سیاسی داشتند؟

عبداللهی: امام خمینی (ره) معتقد بود آزادی باید در چارچوب قانون و اخلاق اسلامی تعریف شود. آزادی بدون رعایت قانون و اخلاق می‌تواند به هرج و مرج منجر شود. از دید ایشان، آزادی همراه با مسئولیت است و هر فرد باید در چهارچوب نظام و قانون اساسی حق خود را بشناسد و از آن استفاده کند.

ایشان همچنین بر اهمیت مبارزه با فساد و استبداد تاکید داشت و آزادی‌های سیاسی را حق مردم می‌دانست که باید با رعایت تقوا و قانون حفظ شود.

دیارآفتاب: نقش آموزه‌های دینی و فرهنگ اسلامی در شکل‌گیری نظام چه بود؟

عبداللهی: دین اسلام محور اصلی تفکر امام خمینی بود. ایشان با بهره‌گیری از علوم دینی و فلسفی، توانست نظامی را طراحی کند که در آن قانونگذاری و مدیریت جامعه بر پایه آموزه‌های اسلامی استوار باشد.

فرهنگ اسلامی به‌عنوان پشتوانه اخلاقی و هویتی نظام، مردم را به سمت عدالت، ساده‌زیستی، همدلی و مبارزه با فساد سوق می‌دهد. این فرهنگ همچنین نقش مهمی در مقاومت مردم ایران در برابر فشارهای خارجی داشته است.

دیارآفتاب: تاثیر انقلاب اسلامی ایران در سطح جهان چگونه ارزیابی می‌شود؟

عبداللهی: انقلاب اسلامی ایران به عنوان اولین حکومت دینی در جهان معاصر، الگویی نوین ارائه داد که الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌های آزادی‌خواهانه و دینی در جهان اسلام و فراتر از آن شده است. این انقلاب نشان داد که دین می‌تواند نقش فعال و سازنده‌ای در اداره جامعه داشته باشد و با مفاهیمی چون عدالت، استقلال و مبارزه با استکبار پیوند بخورد. به همین دلیل، انقلاب اسلامی همچنان در بسیاری از کشورها به عنوان یک حرکت تحول‌زا مورد توجه قرار دارد.

دیارآفتاب: برخی معتقدند که در سال‌های اخیر از آرمان‌های امام فاصله گرفته شده است. نظر شما چیست؟

عبداللهی: متاسفانه برخی انحراف‌ها و کم‌توجهی‌ها باعث شده تا فاصله‌ای میان عمل مسئولان و آرمان‌های امام خمینی ایجاد شود. آرمان‌هایی مانند عدالت واقعی، مبارزه با فساد و توجه به محرومان باید در اولویت باشد، اما گاهی این موارد نادیده گرفته می‌شود که موجب نارضایتی مردم و کاهش اعتماد به نظام می‌شود. برای حفظ انقلاب و استمرار آن، بازگشت به اصول اولیه و پایبندی به ارزش‌های اسلامی و انقلابی ضروری است.

دیارآفتاب: چه پیام یا توصیه‌ای برای نسل‌های آینده دارید؟

عبداللهی: نسل‌های آینده باید با شناخت دقیق از اندیشه‌ها و آرمان‌های امام خمینی (ره)، مسیر روشنی برای تعالی کشور خود ترسیم کنند. حفظ و ترویج فرهنگ اسلامی، مشارکت فعال در مسائل سیاسی و اجتماعی، و پایبندی به عدالت و استقلال از مهم‌ترین وظایف آنهاست.

 امام خمینی (ره) به ما یاد داد که با ایمان، پشتکار و مسئولیت‌پذیری می‌توان نظامی برپا کرد که هم منافع مردم را تامین کند و هم در سطح جهانی جایگاهی افتخارآمیز داشته باشد.

انتهای خبر/