مهارت حل مسئله

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب»؛ فاطمه رنجبری در یادداشتی نوشت: در روانشناسی شناختی، اصطلاح «حل مسئله» به فرآیند ذهنی اطلاق می‌شود که افراد برای کشف، تجزیه و تحلیل و حل مسائل طی می‌کنند. مشکل زمانی وجود دارد که هدفی وجود داشته باشد که می‌خواهیم به آن برسیم، اما فرآیندی که طی آن به آن دست خواهیم یافت برای ما آشکار نیست.

به عبارت دیگر، چیزی وجود دارد که می‌خواهیم در زندگی‌مان رخ دهد، اما بلافاصله به آن نمی‌رسیم. شاید بخواهید رابطه بهتری با همسرتان یا یکی دیگر از اعضای خانواده داشته باشید اما مطمئن نیستید که چگونه آن را بهبود ببخشید. یا می‌خواهید یک کسب و کار راه اندازی کنید اما مطمئن نیستید چه اقداماتی را انجام دهید. حل مسئله به شما کمک می‌کند تا بفهمید چگونه به این خواسته‌ها برسید.

فرآیند حل مسئله شامل:
کشف مشکل
تصمیم گیری برای مقابله با موضوع
به دنبال درک کاملتر مشکل
تحقیق در مورد گزینه‌ها یا راه حل‌های موجود
اقدام برای رفع مشکل

قبل از اینکه حل مسئله رخ دهد، مهم است که ابتدا ماهیت دقیق خود مشکل را درک کنید. اگر درک شما از موضوع اشتباه باشد، تلاش شما برای حل آن نیز نادرست یا ناقص خواهد بود.

راهبردهای حل مسئله

راه‌های زیادی برای حل یک مشکل وجود دارد. برخی از این استراتژی‌ها ممکن است به تنهایی مورد استفاده قرار گیرند، یا ممکن است تصمیم بگیرید هنگام کار برای کشف و رفع مشکل از چندین رویکرد استفاده کنید.

الگوریتم‌ها

الگوریتم یک روش گام به گام است که با پیروی از «قوانین» معینی یک راه حل تولید می‌کند. در روانشناسی، الگوریتم‌ها را می‌توان برای کمک به شناسایی افرادی که در معرض خطر بیشتر مشکلات سلامت روان هستند، استفاده کرد. برای مثال، تحقیقات نشان می‌دهد که الگوریتم‌های خاصی ممکن است به ما کمک کنند کودکانی را که در معرض خطر خودکشی یا خودآزاری هستند، تشخیص دهیم.

ازمایش و خطا

رویکرد آزمون و خطا برای حل مسئله شامل آزمایش تعدادی از راه‌حل‌های بالقوه برای یک موضوع خاص، سپس حذف راه‌حل‌هایی است که کارساز نیستند. به عنوان مثال، اگر مطمئن نیستید که پیراهن آبی بخرید یا سبز، ممکن است قبل از تصمیم گیری در مورد خرید، هر کدام را امتحان کنید. اگر تعداد محدودی راه حل در دسترس دارید، این می‌تواند یک استراتژی خوب برای استفاده باشد. اما اگر گزینه‌های مختلف زیادی وجود دارد، محدود کردن گزینه‌های ممکن با استفاده از تکنیک حل مسئله دیگر می‌تواند قبل از تلاش برای آزمون و خطا مفید باشد.

بینش، بصیرت، درون بینی

در برخی موارد، راه حل یک مشکل می‌تواند به عنوان یک بینش ناگهانی ظاهر شود. شما در یک رابطه یا حرفه خود با مشکلی روبرو هستید که از هیچ جایی راه حل در ذهن شما ظاهر می‌شود و دقیقاً می‌دانید چه کاری باید انجام دهید.

بینش زمانی ممکن است رخ دهد که مشکل پیش روی شما مشابه مسئله‌ای باشد که در گذشته با آن برخورد کرده‌اید. اگرچه، شما ممکن است آنچه را که در حال رخ دادن است تشخیص ندهید زیرا فرآیندهای ذهنی زیربنایی که منجر به بینش می‌شود اغلب خارج از آگاهی آگاهانه اتفاق می‌افتد. تحقیقات نشان می‌دهد که بینش بیشتر در زمان‌هایی که تنها هستید رخ می‌دهد - مانند زمانی که خودتان به پیاده‌روی می‌روید، زمانی که زیر دوش می‌روید یا زمانی که بعد از بیدار شدن در رختخواب دراز می‌کشید.

چگونه مهارت‌های حل مسئله خود را تقویت کنیم

در پایان، اگر هدف شما تبدیل شدن به یک حلال بهتر مشکل است، به یاد داشته باشید که این یک فرآیند است. بنابراین، اگر می‌خواهید مهارت‌های حل مسئله خود را بهبود ببخشید، پیروی از این مراحل می‌تواند به شما کمک کند تا به راه‌حل خود برسید:

تشخیص دهید که یک مشکل وجود دارد. اگر با مشکلی روبرو هستید، به طور کلی علائمی وجود دارد. به عنوان مثال، اگر شما یک بیماری روانی دارید، ممکن است ترس یا غم بیش از حد، تغییرات خلقی، و تغییر در عادات خواب یا غذا خوردن را تجربه کنید.

برای حل مشکل تصمیم بگیرید. تصمیمی آگاهانه برای حل مسئله در دست بگیرید. به خودتان متعهد شوید که مراحل لازم برای یافتن راه حل را طی خواهید کرد. به دنبال درک کامل موضوع باشید.  

مشکلی که با آن روبرو هستید را تجزیه و تحلیل کنید و از همه طرف به آن نگاه کنید. به عنوان مثال، اگر مشکل شما مربوط به رابطه است، از خود بپرسید که طرف مقابل چگونه ممکن است موضوع را تفسیر کند. همچنین ممکن است در نظر بگیرید که چگونه اقدامات شما ممکن است به وضعیت کمک کند.

فهرستی از گزینه‌ها تهیه کنید، سپس هر کدام را جداگانه در نظر بگیرید. برخی از مزایا و معایب استفاده از مسیرهای موجود چیست؟ برای تحقق آنها چه کاری باید انجام دهید؟ بهترین راه حل ممکن را انتخاب کنید و اقدام کنید. اقدام یکی از مراحل لازم برای تغییر است. بنابراین، اقدامات لازم برای حل مشکل را انجام دهید.

در صورت نیاز گزینه دیگری را امتحان کنید. اگر راه حلی که انتخاب کردید جواب نداد، تسلیم نشوید. یا دوباره مراحل حل مسئله را طی کنید یا به سادگی گزینه دیگری را امتحان کنید. تا زمانی که برای رسیدن به این هدف تلاش می‌کنید، می‌توانید راهی برای حل مشکلات خود بیابید - حتی اگر بهترین راه حل صرفا رها کردن باشد زیرا راه حل خوب دیگری وجود ندارد.