عدل ناموس الهی است

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» حجت‌الاسلام عباس خوشاوی در گفتگو با خبرنگار مذهبی پایگاه خبری تحلیلی «ندای تفرش» عدل و عدالت را یکی از مباحث مهم دین مقدس اسلام دانست و گفت: موضوع عدل و عدالت یکی از مباحث مهم دین مقدس اسلام است و مهمترین منبع آن قرآن و سنت است.

 وی ادامه داد: در میان فرقه‌های مختلف اسلامی، شیعیان عدل (الهی) و امامت را  جزء اصول دین خود می‌دانند و مظهر عدل و عدالت‌خواهی نیز علی (ع) اولین امام است.

 عدل ناموس الهی است

خوشاوی، با توجه به اینکه از دیدگاه امام علی (ع) عدل ناموس الهی است، اظهار کرد: امام علی (ع) عدالت را یک تکلیف و وظیفه الهی بلکه یک ناموس الهی می‌داند. نهج‌البلاغه اثر جاویدان امام علی(ع) است که در آن عدالت اجتماعی به صورت یک فلسفه و یا نظریه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است.

استاد حوزه علمیه امام صادق(ع) با اشاره به دیدگاه امام علی (ع)، عدل و عدالت را دارای چند معنی و مفهوم خواند و بیان کرد: یکی از معانی عدل و عدالت از دیدگاه امام علی (ع) «محق بودن هر فرد نسبت به حقی که به طور مشروع دارد، است.»

 وی ادامه داد: امام علی (ع) احقاق حقوق مردم را یک رویه‌ای عادلانه و از وظایف حاکم اسلامی می‌داند و در این رابطه می فرماید: «خوارترین افراد نزد من عزیز است تا حق او را باز گردانم و فرد قوی در نزد من پست و ناتوان است تا حق را از او  بازستانم.» (خطبه ۳۷، نهج‌البلاغه، ص ۹۱).

خوشاوی افزود: حضرت در جای دیگری فرمودند: «مرد را سرزنش نکنند که چرا حق‌اش را با تأخیر می‌گیرد، بلکه سرزنش در آنجاست که آنچه حق‌اش نیست بگیرد.» (نهج‌البلاغه، حکمت ۱۶۶، ص ۶۶۷)

 این استاد حوزه دومین معنی عدل از دیدگاه امام علی (ع) را انصاف دانست و بیان کرد: معنی و مفهوم دیگر عدل از دیدگاه امام علی (ع)، «انصاف» است؛ انصاف به معنی رفتار درستکارانه و سازگار با اصول عدالت.

 وی ادامه داد: آن حضرت در این‌باره می فرمایند: «خداوند به عدل و احسان فرمان می‌دهد. عدل، مراعات انصاف است و احسان همان بخشش و تفضل می‌باشد.» (نهج‌البلاغه، حکمت ۲۳۱، ص ۶۷۹).

خوشاوی افزود: از امیرالمومنین (ع) پرسیدند که عدل برتر است یا بخشش؟ آن حضرت فرمودند: «عدل و عدالت هر چیزی را در جای خود می نهد در حالیکه بخشش آن را از جای خود خارج می‌سازد. عدالت تدبیر عمومی مردم است، در حالیکه بخشش گروه خاصی را شامل است. پس عدالت شریف و برتر است.» (نهج‌البلاغه، حکمت ۴۳۷، ص ۷۳۵).

نقطه مقابل عدل و عدالت، جور، ستم و ظلم در امور مختلف است

استاد حوزه علمیه امام صادق(ع) در تشریح این احادیث بیان کرد: از سخنان و کلمات قصار امام علی (ع) چنین استنباط می‌شود که آن حضرت عدل را به معنی مراعات انصاف در حقوق مختلف افراد در جامعه می‌داند.

 وی ادامه داد: منظور از انصاف یعنی هر امری در جای خود و متناسب با حق خود رعایت شود؛ به عبارت دیگر رعایت اعتدال در امور و پرهیز از افراط و تفریط به معنی رعایت انصاف در امور است.

خوشاوی نقطه مقابل عدل را ستم دانست و اظهار کرد: نقطه مقابل عدل و عدالت، جور، ستم و ظلم در امور مختلف است و بر هر فرد مسلمان واجب است که نه تنها به دیگران ظلم نکند بلکه در برابر ظالمان ایستادگی و با آنها مقابله نماید.

 استاد حوزه یکی از اصول و بنیان جامعه اسلامی را برقراری عدالت دانست و گفت: اسلام یکی از اصول و بنیان‌های قوام و استحکام هر جامعه را برقراری عدل و عدالت می‌داند و نقطه مقابل عدل را ظلم می‌پندارد که باعث اضمحلال و فرو پاشی حکومت‌ها در جوامع می‌شود.

 وی ادامه داد: از نظر امام علی (ع) برقراری عدل و عدالت در جامعه یک تکلیف و وظیفه الهی است و اساس قوام و استمرار حکومت‌ها در رعایت عدالت توسط حاکمان آنها است.

خوشاوی در ادمه به برخی از نظرات علی (ع) درباره مزایا و اهمیت برقراری عدل و عدالت اشاره و بیان کرد: امام علی (ع) می‌فرمایند: «عدل، زیبائی و جمال حاکمان است.» (غرر الحکم، ص ۵۰)؛ یا میفرمایند: «زیبایی سیاست، رعایت عدالت در حکومت است.» (غرر الحکم، ص ۱۶۵)؛ یا در نهج‌البلاغه، حکمت ۴۷۶، ص ۷۴۳ می‌فرمایند: «عدالت را به کار گیر و از بی انصافی و بی عدالتی بر حذر باش که بی انصافی کردن با مردم آنان را آواره می کند و بی عدالتی به قیام مسلحانه وا می‌دارد.»

استاد حوزه علمیه امام صادق(ع)  در پایان خاطرنشان کرد: امام علی (ع) یکی از واجبات فردی و اجتماعی را رعایت عدل و عدالت توسط افراد در جامعه می‌داند و مقابله با بی‌عدالتی و ظلم در جامعه را یکی از مصادر نهی از منکر تلقی می‌نماید؛ بنابراین، برقراری عدالت اجتماعی در همه ابعاد آن یکی از اصول مهم و با اهمیتی است که امام علی (ع) در حکومت اسلامی هم در تئوری و هم در عمل به آن توجه داشته است.

 انتهای خبر/