رسالت سنگین زین‌العابدین (ع) از کربلا تا شام

وی افزود: امام سجاد (ع) در یکی از سخت‌ترین دوره‌های امامت زندگی می‌کردند؛ زمانی که دستگاه خلافت بنی‌امیه به هیچ عنوان اجازه فعالیت آشکار و هدایت مستقیم به آن حضرت نمی‌داد. در چنین فضایی، امام با روشی عمیق و تأثیرگذار، به تربیت فکری و معنوی مردم پرداختند. 

رئیس حوزه علمیه امام خمینی (ره) اراک عنوان کرد: امام سجاد (ع) با دعا، نیایش، تربیت شاگردان فرهنگ ناب اهل بیت زنده نگه داشتند.

میرمهدی بیان کرد: امام سجاد (ع) از ابزارهایی همچون دعا، نیایش، تربیت شاگردان و تشکیل محافل علمی و معنوی بهره گرفتند تا فرهنگ ناب اهل بیت را زنده نگه دارند. 

وی تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین میراث‌های آن حضرت، کتاب شریف «صحیفه سجادیه» است که به‌حق آن را «زبور آل محمد» نامیده‌اند؛ مجموعه‌ای از دعاهایی با مضامین بلند توحیدی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی است.

رئیس حوزه علمیه امام خمینی (ره) اراک اظهار کرد: یکی از نقاط عطف زندگی امام سجاد (ع)، ماجرای خطبه ایشان در شام است؛ زمانی که پس از واقعه کربلا، خاندان اهل بیت به اسارت برده شدند و یزید تلاش داشت با تبلیغات و سخنرانی‌های درباری، جایگاه اهل بیت را خدشه‌دار کند. 

میرمهدی بیان کرد: در این هنگام، امام سجاد (ع) از یزید درخواست کرد که اجازه دهد بر منبر رود و سخن بگوید. یزید ابتدا مخالفت کرد، اما سرانجام ناچار شد بپذیرد. امام با بیانی فصیح و کوبنده، چنان حقیقت را برای مردم شام آشکار کرد که فضای افکار عمومی علیه حکومت اموی به شدت تغییر یافت.

وی عنوان کرد: یزید چنان تحت تأثیر قرار گرفت که از امام پرسید: «آیا راهی برای توبه من باقی مانده؟» که خود گواه تأثیر شگرف کلام امام است.

رئیس حوزه علمیه امام خمینی (ره) اراک افزود: پس از مرگ یزید، اگرچه فشارهای آشکار بر امام سجاد (ع) کمتر شد، اما حکومت مروانی‌ها نیز به شیوه‌های پنهان، ایشان را تحت نظر و محدودیت شدید قرار دادند. با این حال، امام با درایت خاصی به فعالیت‌های فرهنگی خود ادامه دادند. 

امام سجاد (ع) مجالس یاد اهل بیت را عمدتاً در شب‌های چهارشنبه برگزار می‌کردند

میرمهدی گفت: امام سجاد (ع) مجالس یاد اهل بیت را در قالب مراسم‌ شبانه، به‌ویژه در خانه حضرت سکینه بنت الحسین برگزار می‌کردند. نقل است که این مجالس عمدتاً در شب‌های چهارشنبه برگزار می‌شدند، تا بدون جلب توجه حکومتیان، پیام عاشورا و مظلومیت اهل بیت به نسل‌های بعد منتقل شود.

وی بیان کرد: یکی دیگر از جلوه‌های شخصیت امام سجاد، اشک‌های مداوم ایشان برای پدر بزرگوارشان، امام حسین علیه‌السلام، است. در روایت‌ها آمده که هیچ‌گاه کسی حضرت را در حال خوشی ندید. هرگاه آب می‌نوشیدند، به یاد لب‌های خشکیده پدر و کودکان کربلا اشک می‌ریختند.

رئیس حوزه علمیه امام خمینی (ره) اراک خاطرنشان کرد: این اشک‌ها فقط نشانه اندوه نبود، بلکه رسالتی بود برای زنده نگه داشتن نهضتی که به بهای خون بهترین انسان‌ها شکل گرفته بود.

میرمهدی در پایان تصریح کرد: بنا بر نقل مشهور، امام سجاد (ع) به‌دست عوامل خلافت و با زهری که به ایشان داده شد، به شهادت رسیدند. اما آنچه قطعی است، این‌که امام سجاد علیه‌السلام در طول 34 سال امامت، نهضت عاشورا را خاموش نکردند، بلکه با اشک، دعا، و تربیت شاگردان، آن را جاودانه ساختند.

امام سجاد پیام‌آور کربلا بود

حجت‌الاسلام مهدی فرهنگ یگانه گفت: پس از شهادت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در روز عاشورا، در روز یازدهم محرم، هنگامی که اسرا از کربلا به سمت کوفه حرکت کردند، رسالت و پیام کربلا بر دوش حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع) افتاد.

وی بیان کرد: امام سجاد (ع) در کوفه و شام خطبه‌هایی ایراد کردند که در آن‌ها اهمیت و جایگاه اهل بیت (ع) را تبیین و بر مقابله با ظلم و ایستادگی در برابر آن تأکید کردند.

کارشناس مسائل دینی عنوان کرد: ایشان در دوران امامت خود با جامعه‌ روبرو بودند که مملو از ظلم و استبداد بود. حجاج بن یوسف‌ها و بنی‌امیه با سرسختی در مقابل اسلام ایستاده بودند و دین در منحط‌ترین وضع خود قرار داشت. در آن دوران، کسی جرأت نداشت نام خاندان رسول الله (ص) را به زبان بیاورد، شیعیان زندانی بودند و در وضعیت بسیار سختی به سر می‌بردند و حتی کشته می‌شدند.

فرهنگ یگانه افزود: با این حال، در دوران حضور فیزیکی امام سجاد (ع)، حتی بدون هیچ اقدام مبارزاتی به معنای متعارف، صرف حضور ایشان در جامعه پیروزی اهل بیت (ع) محسوب می‌شد. این بدان جهت بود که بنی‌امیه پس از واقعه عاشورا، تمامی مظاهر دینی را از بین برده بود. اما همین که صدای أشهد أن محمداً رسول الله از مساجد بلند می‌شد، همگان می‌دانستند که این صدای علی بن‌الحسین (ع)، فرزند رسول‌الله (ص) است، نه بنی‌امیه.

وی اظهار کرد: یکی از مبارزات امام سجاد (ع) در شرایطی که مبارزه بیشتر جنبه فیزیکی نداشت، برای مقابله با ظلم و تبیین و آگاهی مردم، در قالب دعا و مناجات با بنی‌امیه به مبارزه پرداخت. ایشان در قالب دعا بر محمد و آل محمد (ص) درود می‌فرستادند و بر دشمنانشان لعن می‌فرستادند و بدین وسیله مردم را نسبت به حقایق آگاه می‌کردند. به‌عنوان مثال، در فرازهایی از صحیفه سجادیه که جمع‌آوری شده است، می‌بینیم که حضرت به صورت علنی و صریح از اهل بیت (ع) دفاع می‌کنند.

کارشناس مسائل دینی تصریح کرد: همچنین در دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه، هنگامی که دقت و تأمل شود، امام سجاد (ع) می‌فرمایند: خدایا این مقام، یعنی مقام خلافت، مخصوص خلفای تو و برگزیدگان توست؛ یعنی آن کسانی که از ناحیه تو تعیین شده‌اند و جایگاه امنای تو در درجه بلندی است که ایشان را به آن اختصاص داده‌ای، یعنی آن چیزهایی که خودت نسبت داده‌ای و جانشینانی که خودت مشخص کرده‌ای. خدایا، حق اهل بیت (ع) را غصب کردند.

فرهنگ یگانه ادامه داد: نحوه شهادت این امام بزرگوار بنا به روایتی در روز ۲۵ محرم سال ۹۵ هجری قمری به وسیله زهری که هشام بن عبدالملک برادر ولید بن عبدالملک، خلیفه وقت دستور آن را داده بود به شهادت رسیدند. البته در سال دقیق شهادت امام سجاد (ع) روایت‌های مختلفی وجود دارد که بین سال‌های ۹۲ تا ۱۰۰ هجری قمری اختلاف است. 

انتهای خبر/