رسول اکرم (ص‌): کمال عقل پس از ایمان به خدا، مدارا کردن با مردم است
چهارشنبه 1403/11/17 Wednesday - 2025 05 February الأربعاء ، 6 شعبان ، 1446
ساعت
1403-11-16 14:00 شماره خبر : 11413 https://diyareaftab.ir/short/4xEoG
رئيس دانشگاه پيام نور استان مرکزی:

رئيس دانشگاه پيام نور استان مرکزی گفت: انقلاب اسلامی، روند تجزیه ایران را متوقف کرد و استقلال کشور را رقم زد. با پایان وابستگی به غرب، توسعه متوازن شکل گرفت و روح مقاومت در جهان اسلام گسترش یافت.

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب»، انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، نه‌تنها ساختار سیاسی ایران را دگرگون کرد، بلکه تأثیرات عمیقی بر حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی گذاشت.

این انقلاب، نقطه پایانی بر سلطه استعماری و وابستگی‌های اقتصادی به کشورهای غربی بود و مسیر جدیدی را برای خودکفایی، عدالت اجتماعی و توسعه همه‌جانبه کشور ترسیم کرد، اما این مسیر خالی از چالش نبوده و در طول بیش از چهار دهه گذشته، کشور با موانع و بحران‌های متعددی روبه‌رو شده است.

پیش از انقلاب، اقتصاد ایران به‌شدت وابسته به درآمدهای نفتی و تحت نفوذ قدرت‌های خارجی بود، سیاست‌های اقتصادی رژیم پهلوی هرچند رشد اقتصادی مقطعی را رقم زد، اما به دلیل عدم توجه به توسعه پایدار، عدالت اجتماعی و اتکای بیش از حد به واردات، شکاف طبقاتی را عمیق‌تر کرد و کشور را به یک اقتصاد تک‌محصولی تبدیل نمود.

در این دوران، صنایع وابسته به سرمایه‌های خارجی، مدیریت غیرملی و وابستگی شدید به غرب، اقتصاد کشور را در برابر کوچک‌ترین تحولات جهانی آسیب‌پذیر کرده بود.

از سوی دیگر، بسیاری از مناطق محروم کشور از امکانات اولیه محروم بودند و سیاست‌های توسعه‌ای عمدتاً در کلان‌شهرها متمرکز شده بود.

با پیروزی انقلاب اسلامی، تلاش برای کاهش وابستگی اقتصادی، گسترش عدالت اجتماعی و توسعه همه‌جانبه در اولویت قرار گرفت، یکی از مهم‌ترین اقدامات، ملی‌سازی صنایع و تمرکز بر خودکفایی در حوزه‌های مختلف بود.

علی‌رغم فشارهای خارجی، از جمله تحریم‌های اقتصادی و جنگ تحمیلی، ایران توانست در زمینه‌هایی همچون صنایع دفاعی، کشاورزی، فناوری‌های نوین و تولید علم، پیشرفت‌های چشمگیری داشته باشد.

توسعه زیرساخت‌های آموزشی و بهداشتی، رشد صنایع داخلی و توجه به مناطق محروم، از جمله سیاست‌هایی بود که پس از انقلاب دنبال شد و نقش بسزایی در بهبود کیفیت زندگی اقشار مختلف جامعه ایفا کرد.

در این رابطه با علی یونسی، رئيس دانشگاه پيام نور استان مرکزی، نگاهی عمیق‌تر به مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی انقلاب اسلامی در مسیر توسعه کشور پرداخیتم و تأثیر این تحول بزرگ را بر اقتصاد و پیشرفت ایران بررسی کردیم.

دیار آفتاب، ایران قبل از انقلاب چه وضعیتی داشت و مهم‌ترین چالش‌های آن چه بود؟

یونسی: قبل از انقلاب اسلامی، ایران با مشکلات متعددی در حوزه‌های مختلف روبه‌رو بود، از نظر سیاسی، کشور تحت سلطه رژیمی بود که نه‌تنها استقلالی از خود نداشت، بلکه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های آمریکا در منطقه عمل می‌کرد. تصمیمات کلان کشور، اغلب با نظر قدرت‌های خارجی اتخاذ می‌شد و بسیاری از منافع ملی به نفع بیگانگان واگذار می‌شد.

در حوزه اجتماعی، فاصله طبقاتی به شدت بالا بود. در حالی که قشر محدودی از وابستگان به دربار و سرمایه‌داران خاص از رفاه و امکانات برخوردار بودند، بسیاری از مردم، حتی در مناطق نزدیک به پایتخت، از امکانات اولیه زندگی مانند برق، آب آشامیدنی، و بهداشت محروم بودند.

 مناطق روستایی در فقر شدیدی به سر می‌بردند و بسیاری از شهروندان حتی امکان تحصیل مناسب نداشتند.

در بعد اقتصادی، وابستگی کشور به درآمدهای نفتی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی، ایران را به یک اقتصاد کاملاً وابسته و شکننده تبدیل کرده بود. صنایع کشور اغلب در اختیار شرکت‌های غربی بود و تصمیمات اقتصادی به گونه‌ای اتخاذ می‌شد که منافع کشورهای استعمارگر تأمین شود.

اگر انقلاب اسلامی رخ نمی‌داد، این روند ادامه می‌یافت و وابستگی ایران به قدرت‌های جهانی روزبه‌روز بیشتر می‌شد.

یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که ایران در دوره پهلوی با آن مواجه بود، ضعف در حفظ مرزهای کشور و از دست دادن سرزمین‌های ملی بود، در دوران حکومت پهلوی، به دلیل ضعف نظامی و دیپلماتیک، قراردادهای سنگینی به کشور تحمیل شد و بخش‌هایی از سرزمین ایران از دست رفت. این روند که از دوره‌های قبل آغاز شده بود، در دوره پهلوی به اوج خود رسید.

با پیروزی انقلاب اسلامی، این روند متوقف شد، زیرا استقلال سیاسی، تقویت نیروهای نظامی، و ایجاد قدرت بازدارندگی در کشور باعث شد که دیگر هیچ قدرتی نتواند بخشی از ایران را جدا کند.

علیرغم جنگ‌های تحمیلی و تهدیدات خارجی، انقلاب اسلامی توانست یکپارچگی سرزمینی ایران را حفظ کند و در صورتی که انقلاب رخ نمی‌داد، احتمالاً این روند ادامه پیدا می‌کرد و ایران امروز، به‌جای یک کشور قدرتمند، کشوری کوچک‌تر و ضعیف‌تر بود که بخش‌هایی از آن تحت سلطه قدرت‌های خارجی قرار داشت.

دیار آفتاب، انقلاب اسلامی چگونه توانست استقلال ایران را حفظ کند و از سلطه استعمار خارج شود؟

یونسی: یکی از مهم‌ترین پیامدهای پیروزی انقلاب اسلامی، پایان سلطه قدرت‌های جهانی بر کشور بود، زیرا در دوره پهلوی، ایران به‌عنوان یک کشور تحت نفوذ آمریکا شناخته می‌شد و بسیاری از تصمیمات کلان اقتصادی، نظامی و سیاسی کشور، با نظر واشنگتن اتخاذ می‌شد. سرمایه‌های ملی ایران، به‌جای استفاده برای توسعه داخلی، در جهت منافع قدرت‌های استعماری هزینه می‌شد و شرکت‌های غربی عملاً کنترل بخش‌های مهمی از اقتصاد کشور را در اختیار داشتند.

با وقوع انقلاب اسلامی، این وابستگی پایان یافت و ایران اسلامی سیاست استقلال را در پیش گرفت و تلاش کرد که اقتصاد، صنعت، و سیاست‌های کلان خود را بر اساس منافع ملی تنظیم کند. 

این تغییر رویکرد، موجب شد که کشور بتواند در برابر فشارهای خارجی مقاومت کند و مسیر پیشرفت را با تکیه بر توان داخلی طی کند، بنابراین اگر انقلاب رخ نمی‌داد، ایران همچنان به‌عنوان یک کشور وابسته و تحت سلطه باقی می‌ماند و توانایی تصمیم‌گیری مستقل را نداشت.

دیار آفتاب، وضعیت توسعه و پیشرفت ایران در قبل و بعد از انقلاب چگونه قابل مقایسه است؟

یونسی: قبل از انقلاب اسلامی، توسعه کشور به‌صورت نامتوازن و محدود به مناطق خاصی بود، در حالی که برخی خیابان‌های پایتخت و چند شهر بزرگ از نظر امکانات رفاهی و اقتصادی توسعه‌یافته به نظر می‌رسیدند، در بسیاری از مناطق، مردم از حداقل امکانات زندگی نیز محروم بودند.

روستاهای کشور حتی تا سال‌های بعد از انقلاب، از برق، آب آشامیدنی و خدمات بهداشتی محروم بودند و بسیاری از مردم برای تأمین نیازهای اولیه خود با مشکلات جدی مواجه بودند.

پس از انقلاب اسلامی، یکی از سیاست‌های اصلی کشور، توزیع عادلانه امکانات و گسترش زیرساخت‌ها به سراسر کشور بود، امروزه در بسیاری از روستاها، امکاناتی مشابه شهرها وجود دارد و دسترسی به برق، آب، خدمات بهداشتی، و امکانات آموزشی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.

همچنین در بخش‌های صنعتی و علمی، کشور توانسته است به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یابد و در بسیاری از زمینه‌ها به خودکفایی برسد.

دیار آفتاب، آیا اقتصاد ایران بدون انقلاب اسلامی وضعیت بهتری داشت؟

یونسی: یکی از انتقاداتی که برخی مطرح می‌کنند، این است که اگر انقلاب اسلامی رخ نمی‌داد، وضعیت اقتصادی ایران بهتر بود، اما بررسی دقیق نشان می‌دهد که این تصور چندان درست نیست.

اقتصاد ایران در دوران پهلوی، وابسته به فروش نفت و سرمایه‌گذاری خارجی بود، این نوع اقتصاد، بسیار شکننده و آسیب‌پذیر بود و هرگونه تغییر در سیاست‌های قدرت‌های خارجی، می‌توانست بحران‌های شدیدی را برای کشور ایجاد کند.

پس از انقلاب، علیرغم تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی، کشور توانست مسیر خودکفایی را طی کند و در بسیاری از حوزه‌ها، وابستگی خود را کاهش دهد.

البته چالش‌هایی مانند تورم و نوسانات اقتصادی همچنان وجود دارد، اما این مشکلات ناشی از برخی تصمیمات مدیریتی و عوامل خارجی است، نه اصل انقلاب، اراین‌رو با اجرای سیاست‌های صحیح، می‌توان این چالش‌ها را نیز حل کرد و مسیر توسعه اقتصادی را بهبود بخشید.

دیار آفتاب، آینده انقلاب اسلامی چگونه خواهد بود و آیا می‌تواند الگویی برای سایر کشورها باشد؟

یونسی: انقلاب اسلامی ایران، یک مدل حکمرانی جدید را به جهان معرفی کرد که بر پایه استقلال، عدالت و مشارکت مردم بنا شده است.

این مدل، در مقابل نظام‌های شاهنشاهی و دموکراسی‌های صوری که مردم را از تصمیم‌گیری‌های کلان کنار می‌گذارند، یک الگوی جدید از حکومت‌داری را ارائه داده است.

اگر ایران بتواند چالش‌های اقتصادی خود را مدیریت کند و به ثبات اقتصادی برسد، مدل حکومت اسلامی می‌تواند به‌عنوان یک الگوی موفق در جهان معرفی شود.

بسیاری از کشورها، به‌ویژه در جهان اسلام، از رویکرد استقلال‌طلبانه و عدالت‌محور انقلاب اسلامی الهام گرفته‌اند و این روند می‌تواند در آینده نیز ادامه داشته باشد.

انتهای خبر/

اخبار مرتبط:
نظرات:
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
آخرین اخبار
تمامی حقوق مادی و معنوی، برای پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» محفوظ می باشد.