قیامِ ۱۵ خرداد سرآغاز پیروزی انقلاب اسلامی است

پوریا طیبی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی«دیار آفتاب» گفت: قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، سرآغاز پیوند عملی سه عنصر مؤثر در پیروزی نهضت اسلامی امام خمینی (ره) در سال ۱۳۵۷ بود.

طیبی ادامه داد: مادامی که سه مولفه: رهبر، مکتب، مردم، در تحولات و انقلاب‌ها حضور توأمان داشته باشند، شاهد پیروزی نهضت‌ها در برابر دیکتاتوری‌ها، حکومت‌های استبدادی و تحرکات استعمار خارجی خواهیم بود.

این کارشناس مسائل سیاسی بیان کرد: در ۱۳ خرداد ۱۳۴۲، امام خمینی (ره) سخنرانی مهمی درباره اقدامات شاه ایراد کردند. ایشان در عصر عاشورای آن سال، به‌شدت از سیاست‌های رژیم پهلوی انتقاد نمودند، سیاست‌هایی که در راستای تأییدات آمریکا و مصالح رژیم صهیونیستی بود. امام خمینی (ره) در این سخنرانی، حکومت شاه را با یزید زمانه مقایسه کرده و از رفتارهای دیکتاتورمآبانه‌ای که ضد منافع ملی و مصالح امت اسلامی بود، انتقاد کردند.  

وی افزود: صبح روز عاشورا، ۱۳ خرداد، مردم تهران به ویژه بازاریان، دست به راه‌پیمایی زدند. تظاهرکنندگان در برابر کاخ مرمر توقف کرده و فریاد مرگ بر دیکتاتور سر دادند. در واقع، قیام ۱۵ خرداد تجمع و راهپیمایی مردم برخی از شهرهای ایران در اعتراض به دستگیری امام خمینی (ره) بود.

طیبی اظهار کرد: تظاهرات در قم، تهران و ورامین به خشونت کشیده شد و تعدادی از مردم کشته و مجروح شدند. همان‌طور که گفته شد، دستگیری امام خمینی (ره) به خاطر سخنرانی ایشان در عاشورای ۱۳ خرداد ۱۳۴۲ در مدرسه فیضیه علیه محمدرضا پهلوی صورت گرفت. در این سخنرانی، حکومت وقت به حکومت یزید تشبیه شده بود.  

این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: در سخنرانی فیضیه امام خمینی (ره) بلافاصله با واکنش ساواک و دستگاه دربار مواجه شد و ایشان را بازداشت کردند. با اطلاع مراجع تقلید، بازاریان، کسبه و عموم مردم، تحرکات اعتراضی در کشور آغاز شد. این اقدام رژیم منجر به شهادت طلاب و مردم شد و نهایتاً با حرکت علمای بلاد به تهران و بست‌نشینی به اوج خود رسید. مراجع تقلید نجف نیز در کنار مراجع قم، از اقدامات پهلوی در بازداشت امام خمینی (ره) انتقاد کردند و با ارسال تلگراف‌ها و حتی حرکت به سمت ایران، مخالفت خود را ابراز داشتند.  

وی عنوان کرد: در پی دستگیری امام خمینی (ره)، امام موسی صدر راهی اروپا و شمال آفریقا شد تا از طریق واتیکان و الازهر، شاه را برای آزادسازی ایشان تحت فشار قرار دهد. نهایتاً، تحرکات علما و مردم نتیجه داد و امام خمینی (ره) از زندان آزاد شدند.  

طیبی ادامه داد: اقدام اعتراضی علما و مردم در ۱۵ خرداد، سرآغاز پیوند دین و سیاست در صحنه اجتماعی شد. در دوره‌ای که سال‌ها تلاش شده بود بعد از شکست انقلاب مشروطه و تثبیت دیکتاتوری سلطنت، عنصر دین از صحنه سیاست و تحولات اجتماعی کنار گذاشته شود، این قیام مسیر تازه‌ای برای نهضت انقلابی ایجاد کرد. این رخداد، فضایی مطلوب برای تحرکات انقلابی مردمی فراهم کرد که نهایتاً در سال ۱۳۵۷ به ثمر نشست.  

کارشناس مسائل سیاسی خاطرنشان کرد: بدون شک، اگر در کنار مردم، مکتب اسلام و علمای بزرگ، شخص امام خمینی (ره) به‌عنوان رهبر حضور نداشت، نهضت اسلامی از ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷، همانند انقلاب مشروطه و نهضت ملی‌شدن صنعت نفت، دچار انحراف شده و به تثبیت دیکتاتوری سلطنت و حضور استعمار آمریکایی در ایران منجر می‌شد.

انتهای خبر/