ضرورت تربیت علمی و فناورانه انسان

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» حسین معافی دکترای برنامه درسی و مدرس دانشگاه فرهنگیان در یادداشت خود در خصوص اهمیت ضرورت تربیت فناورانه انسان نوشت: «ساحت علمی و فناورانه» تعلیم ‌و ‌تربیت به کسب شایستگی‌هایی ناظر است که متربیان را در شناخت و بهره‌گیری و توسعه نتایج تجربه‌های متراکم بشری در عرصه علم و فناوری یاری می‌کند. 

رشد توانمندی افراد جامعه در راستای فهم و درک دانش‌های پایه و عمومی، کسب مهارت دانش‌افزایی، به‌کارگیری شیوه تفکر علمی و منطقی، توان تفکر انتقادی، آمادگی بروز خلاقیت و نوآوری و نیز کسب دانش، بینش و تفکر و تربیت فناورانه برای بهبود کیفیت زندگی، در قلمرو این ساحت است. توجه به تربیت فناورانه می‌تواند به اجرایی شدن این سند کمک کند و به‌عنوان یکی از راهبردها و اهداف اصلی، مورد تأکید قرار گیرد. 

تربیت و آموزش نسل جدید که به نسل دیجیتال معروف هستند پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و نمی‌توان این نسل را با روش‌های سنتی تربیت کرد. بی شک تربیت نسل آلفا‌ باید با ویژگی های این نسل همخوانی داشته باشد و یک نوع تربیت فناورانه صورت پذیرد. 

فناوری‌های جدیدی مانند متاورس و هوش مصنوعی که تمام ابعاد زندگی بشر را تغییر خواهند داد، باید در تربیت و آموزش مد نظر قرار گیرند و در همه جوامع آمادگی‌های لازم برای مواجهه با آسیب‌ها و چالش‌های پیش رو در استفاده از این فناوری‌ها وجود داشته باشد. تربیت فناورانه‌ مفهومی چندوجهی است که تعاریف و تفاسیر مختلفی برای آن ارائه شده است. 

به طور کلی، تربیت فناورانه به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن به افراد دانش، مهارت‌ها و نگرش‌های لازم برای درک، استفاده و خلق فناوری به طور مسئولانه و خلاقانه آموزش داده می‌شود. هدف اصلی تربیت فناورانه، آماده کردن افراد برای زندگی در دنیای پیچیده و در حال تحول فناوری است.

در این دنیا، افراد باید بتوانند:

از فناوری برای حل مشکلات و ارتقای کیفیت زندگی خود استفاده کنند. 

اثرات مثبت و منفی فناوری را بر جامعه و محیط زیست درک کنند.

از فناوری به طور مسئولانه و اخلاقی استفاده کنند.

با فناوری‌های جدید سازگار شوند و از آنها یاد بگیرند.

از فناوری برای نوآوری و خلق ایده‌های جدید استفاده کنند.

تربیت فناورانه شامل طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها و برنامه‌ها می‌شود، از جمله:

آموزش سواد دیجیتال: این شامل آموزش نحوه استفاده از رایانه‌ها، اینترنت و سایر ابزارهای دیجیتال به طور موثر و کارآمد است.

آموزش تفکر خلاق: این شامل آموزش نحوه حل مشکلات، ایده پردازی و نوآوری با استفاده از فناوری است.

آموزش برنامه‌نویسی: این شامل آموزش نحوه نوشتن کد برای ایجاد برنامه‌ها، وب‌سایت‌ها و سایر برنامه‌های کاربردی است.

آموزش طراحی: این شامل آموزش نحوه استفاده از فناوری برای ایجاد محصولات، خدمات و تجربیات بصری جذاب است.

آموزش اخلاق فناوری: این شامل آموزش نحوه استفاده از فناوری به طور مسئولانه و اخلاقی است.

تربیت فناورانه باید در تمام مقاطع تحصیلی، از پیش دبستانی تا دانشگاه، ارائه شود. همچنین باید در زمینه‌های مختلف، از جمله علوم، ریاضیات، زبان انگلیسی، مطالعات اجتماعی و هنر، ادغام شود. با سرمایه‌گذاری در تربیت فناورانه، می‌توانیم به افراد کمک کنیم تا مهارت‌ها و دانش لازم برای موفقیت در قرن حاضر را کسب کنند.

در دنیای امروز که به سرعت در حال تحول و پیشرفت تکنولوژی است، تربیت فناورانه به یک ضرورت اساسی تبدیل شده است. دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها مانند آمادگی برای مشاغل آینده، مشارکت مدنی، ترویج نوآوری، کاهش نابرابر، توانمندسازی افراد، آمادگی برای زندگی در دنیای دیجیتال اشاره کنیم.

در نتیجه، تربیت فناورانه یک ضرورت اساسی برای افراد در هر سنی و در هر زمینه‌ای است. با سرمایه‌گذاری در تربیت فناورانه، می‌توانیم به افراد کمک کنیم تا مهارت‌ها و دانش لازم برای موفقیت در قرن جدید را کسب کنند و به نوبه خود به ساختن جامعه‌ای عادلانه‌تر و نوآورانه‌تر کمک کنیم.

در برخی از کشورها، تربیت فناورانه به‌عنوان بخشی از برنامه درسی ملی در نظر گرفته می‌شود و به همه دانش‌آموزان در تمام مقاطع تحصیلی آموزش داده می‌شود. در کشورهای دیگر، تربیت فناورانه ممکن است به صورت برنامه‌های اختیاری یا فعالیت‌های فوق برنامه ارائه شود.

تربیت فناورانه یک ضرورت اساسی در دنیای امروز است و کشور ما نیز برای آماده کردن افراد برای مشاغل آینده و موفقیت در جامعه دیجیتالی در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند.