تنهایی علی علیه‌السلام

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» هر روز یک حکمت از نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین علی (ع) را می‌خوانیم.

صفته قبل البیعة له:  
فَنَظَرْتُ فَإِذَا لَیْسَ لِی مُعِینٌ إِلَّا أَهْلُ بَیْتِی، فَضَنِنْتُ بِهِمْ عَنِ الْمَوْتِ وَ أَغْضَیْتُ عَلَی الْقَذَی وَ شَرِبْتُ عَلَی الشَّجَا، وَ صَبَرْتُ عَلَی أَخْذِ الْکَظَمِ وَ عَلَی أَمَرَ مِنْ طَعْمِ الْعَلْقَمِ.

ترجمه:

به هر جای نگریستم، برای خود یاوری جز اهل بیتم نیافتم و نخواستم که آنها به کام مرگ روند. دیده فرو بستم، با آنکه خاشاک در دیده داشتم و شرنگ نامرادی نوشیدم، با آنکه استخوان در گلویم شکسته بود و غم گلویم را فشرده بود و من شکیبایی می‌ورزیدم. و به چیزی تلخ‌تر از حنظل، که به کامم ریخته بودند، صبر کردم.

شرح:

امام (علیه السلام) در این فراز از خطبه، به حوادثی که بعد از رحلت پیامبر اسلام واقع شد، مخصوصاً، داستان خلافت، اشاره کوتاه و پرمعنایی می‌کند و دلیل قیام نکردن خود را برای گرفتن حق مسلّم خویش، یعنی خلافت رسول الله – که در واقع حق مسلمانان بود – بیان می‌کند، می‌فرماید: «من، نگاه کردم و دیدم (برای گرفتن حق خود و مسلمانان) یار و یاوری جز خاندانم ندارم؛ فَنَظَرْتُ فَإِذَا لَیْسَ لِی مُعِینٌ إِلاَ أَهْلُ بَیْتِی».
واضح است که قیام در مقابل آن گروه متشکّل – که به شهادت تواریخ، قبل از رحلت پیامبر اسلام، برای نیل به خلافت، برنامه ریزی کرده بودند – به اتّکای چند نفر و یاورانی معدود و محدود، با هیچ منطقی سازگار نبود؛ زیرا چنین قیامی نه تنها به نتیجه نمی‌رسید، بلکه سبب می‌شد گروهی از بهترین افراد خاندان پیامبر نیز کشته شوند و به علاوه، ممکن بود این درگیری، سبب شود که شکافی در میان مسلمانان ایجاد گردد و منافقان – که در انتظار چنین حوادثی بعد از رحلت پیامبر بودند – از آن بهره گرفته، موجودیت اسلام را به خطر بیندازند. به همین دلیل، امام، سکوت دردآلود را، بر قیامی که این همه خطر داشت، ترجیح داد.
به همین دلیل، امام، در ادامه سخن خویش می‌فرماید: «من قیام نکردم؛ چرا که به مرگِ آنان راضی نشدم و این، در حالی بود که چشم بر خاشاک فرو بستم و با گلویی که استخوان در آن گیر کرده بود (جرعه تلخ حوادث را) نوشیدم و بر نوشیدن این جرعه – که تلخ‌تر از حَنَظْل بود – شکیابی کردم؛ وَ أَغْضَیْتُ (۱) عَلَی القَذی (۲)، وَ شَرِبْتُ عَلَی الشَّجَا (۳)، وَ صَبَرْتُ عَلَی أَخْذِ الْکَظَمِ (۴)، وَ عَلی أَمَرَ مِنْ طَعْمِ الْعَلْقَمِ (۵).

انتهای خبر/