بازار اراک در مسیر ثبت جهانی یونسکو

حسین محمودی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» در رابطه مرمت سرای کتاب‌فروش‌ها گفت: بازار تاریخی اراک یکی از ارزشمندترین مجموعه‌های معماری و فرهنگی ایران به شمار می‌آید که قدمتی بیش از دو قرن دارد و همواره نقشی اساسی در زندگی اجتماعی و اقتصادی شهر ایفا کرده است. 

وی افزود: بازار اراک شامل سراها، تیمچه‌ها و راسته‌های متعددی است که هر کدام از آن‌ها کارکرد و هویت خاص خود را دارند. در میان این سراها، سرای کتاب‌فروش‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد. این سرا نه تنها مرکز داد و ستد کتاب و لوازم فرهنگی بوده، بلکه به نوعی نماد هویت علمی و فرهنگی شهر اراک محسوب می‌شود.

معاون میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی بیان کرد: مدیر پروژه مرمت بازار، طی دو تا سه سال اخیر توجه ویژه‌ای به وضعیت سراهای مختلف بازار شده است. از جمله سراهای نو، سرای فردایی، سرای نوذری و سرای آقایی. اما با توجه به آسیب‌های جدی که در سرای کتاب‌فروش‌ها ایجاد شده بود، مرمت این بخش در اولویت قرار گرفت. حدود دو سال پیش یکی از ستون‌ها و بخش‌هایی از بنای این سرا دچار آسیب شد و همین موضوع لزوم آغاز عملیات جدی مرمت را دوچندان کرد.

محمودی عنوان کرد: به همین منظور، امسال قراردادی با یک پیمانکار متخصص منعقد شد تا عملیات مرمت و بازسازی در سرای کتاب‌فروش‌ها و همچنین سرای کاشانی آغاز شود. اقدامات انجام‌شده شامل مرمت کف‌سازی، جداره‌های حجره‌ها، شیروانی فلزی و همچنین ساماندهی برخی فضاهای داخلی سرا است. 

وی در ادامه تأکید کرد: کارگاه مرمتی این دو سرا اکنون فعال است و علاقه‌مندان و همشهریان می‌توانند از نزدیک شاهد روند بازسازی باشند.

کسبه بازار همکاری لازم در روند بازسازی داشته باشند

معاون میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی خاطرنشان کرد: از کسبه بازار می‌خواهیم تا با این روند بازسازی همکاری لازم را داشته باشند. چرا که به طور طبیعی فعالیت یک کارگاه مرمتی ممکن است مشکلاتی برای کسب‌ و کارها ایجاد کند، اما در نهایت نتیجه این همکاری به سود همگان خواهد بود و رونق بیشتری برای سرا و بازار به همراه خواهد آورد.

محمودی اظهار کرد: یکی دیگر از چالش‌های موجود در سرای کتاب‌فروش‌ها، تغییرات نادرست در سال‌های گذشته بوده است. به طور مثال، حدود چهار دهه پیش برخی از کسبه یا مستأجران اقدام به کاشت درخت در حوض میانی سرا کردند که این اقدام به الگوی اولیه معماری سرا آسیب رسانده است. اکنون با هماهنگی شهرداری و میراث فرهنگی، تلاش می‌شود ضمن حفظ درختان ارزشمند، ساختار حوض و فضای میانی سرا نیز احیا شود تا جلوه‌ای اصیل و تاریخی به بنا بازگردد.

وی در ادامه گفت: مرمت و احیای کامل سرای کتاب‌فروش‌ها می‌تواند در فرآیند ثبت جهانی بازار تاریخی اراک نقش مهمی ایفا کند. همان‌طور که اطلاع دارید، این بازار در فهرست موقت ثبت جهانی یونسکو قرار دارد و کارشناسان بین‌المللی نیز برای بازدید و ارزیابی آن خواهند آمد. بنابراین هر گونه اصلاح و بازسازی باید مطابق با اصول علمی و استانداردهای بین‌المللی انجام گیرد.

معاون میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی در رابطه با درخواست برخی شهروندان درباره نورپردازی بازار و سراها افزود: در حال حاضر اولویت اصلی، رفع خطر و مرمت‌های اضطراری است. نورپردازی، هرچند مهم و زیبا، اما در مرحله بعد و پس از تثبیت وضعیت ایمنی و استحکام بازار قرار دارد.

محمودی افزود: در برخی سراها، مالکان به صورت خودجوش اقدام به نورپردازی کرده‌اند و در صورت جلب همکاری مالکان سرای کتاب‌فروش‌ها نیز می‌توان این موضوع را در آینده اجرا کرد.

معاون میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی در پایان تصریح کرد: پروژه مرمت سرای کتاب‌فروش‌ها نه تنها به حفظ هویت تاریخی و فرهنگی اراک کمک می‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز رونق اقتصادی و جذب گردشگر بیشتر به بازار تاریخی شهر باشد. این اقدام، گامی ارزشمند در جهت صیانت از میراث فرهنگی و تقویت جایگاه اراک در عرصه ملی و بین‌المللی خواهد بود.

انتهای خبر/