عبور ایران از دیوار دفاعی آمریکا

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» حسین معافی مدرس دانشگاه فرهنگیان در یادداشت خود در خصوص عبور موشک‌های ایران از سد دفاع موشکی آمریکا و ناکارآمدی سامانه دفاعی تاد در برابر پهپاد و موشک کروز ایرانی گفت: ناکارآمدی سامانه تاد در برابر پهپاد و موشک‌های کروز ایرانی موجب شد ایران از دیوار دفاعی آمریکا و غرب عبور کند و اقتدار خود را نشان دهد.

سامانه تاد در واقع سامانه دفاع موشکی آمریکا بوده، که به نام THAAD شناخته می‌شود و مخفف «Terminal High Altitude Area Defense» است.

این سامانه یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های دفاعی آمریکاست که برای رهگیری و انهدام موشک‌های بالستیک طراحی شده است.

سامانه تاد با استفاده از ترکیب رادارهای پیشرفته، سامانه کنترل، و موشک‌های رهگیر بدون کلاهک انفجاری کار می‌کند. عملکرد آن به این صورت است:

۱- شناسایی و کشف اولیه رادار

•    قلب رهگیری سامانه THAAD، رادار بسیار قدرتمند AN/TPY-2است.

•    این رادار قادر است موشک‌های بالستیک را در فاصله بیش از یک هزار کیلومتر شناسایی کند.

•    پس از شناسایی، مسیر پرواز موشک دشمن به‌سرعت تحلیل می‌شود.

۲- پردازش داده و تصمیم‌گیری (مرکز کنترل آتش)

•    داده‌های دریافتی از رادار به مرکز فرماندهی منتقل می‌شود.

•    سیستم با تحلیل داده‌ها، مسیر احتمالی برخورد موشک دشمن را پیش‌بینی می‌کند.

•    سپس تصمیم به پرتاب موشک رهگیر گرفته می‌شود.

۳- پرتاب موشک رهگیر

• موشک تاد (THAAD missile) کلاهک انفجاری ندارد.

• در عوض، با استفاده از اصل «hit-to-kill» (برخورد مستقیم با هدف) عمل می‌کند.

• با سرعت بالا (تا ۸ برابر سرعت صوت) به سمت موشک دشمن شلیک می‌شود تا در خارج از جو یا لایه بالای جو با آن برخورد کرده و منهدمش کند.

۴- رهگیری و نابودی هدف

• سامانه تا لحظه برخورد، هدف را با استفاده از سنسورهای مادون‌قرمز و سیستم هدایت درونی ردیابی می‌کند.

• پس از اصابت، انرژی جنبشی حاصل از برخورد باعث نابودی موشک دشمن می‌شود.

اگر چه رژیم صهیونیستی از انواع سامانه‌های دفاعی در عملیات صادق ۳ استفاده کرد ولی با این حال بسیاری از موشک‌ها و پهپادهای ایرانی به قلب سرزمین‌های اشغالی نفوذ کردند و اهداف خود را مورد اصابت قرار دادند.

انواع سامانه‌های دفاعی رژیم صهیونیستی و ویژگی‌های آن‌ها به شرح زیر است.

در جریان حمله موشکی و پهپادی ایران به رژیم صهیونیستی در عملیات صادق ۳، علی‌رغم برخورداری رژیم صهیونیستی از یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاعی جهان، بخشی از موشک‌ها و پهپادهای ایرانی موفق شدند از سد این سامانه‌ها عبور کنند. این واقعیت، ضعف‌ها و محدودیت‌هایی را در سامانه‌های دفاعی رژیم صهیونیستی نمایان کرد.

نخستین ضعف، محدودیت ذاتی سامانه‌های دفاعی در برابر حملات اشباعی است. سامانه‌هایی مانند گنبد آهنین، پیکان ۲ و ۳ (Arrow)، فلاخن داوود و حتی سامانه‌های احتمالی آمریکایی مثل THAAD، توانایی محدودی در رهگیری همزمان تعداد زیادی هدف دارند.

ایران با طراحی حمله‌ای موجی و گسترده، که شامل بیش از ۳۰۰ پهپاد و موشک در قالب چند فاز متوالی بود، عملاً این ظرفیت را به چالش کشید. در این حمله، ابتدا پهپادها به سمت رژیم صهیونیستی فرستاده شدند تا سامانه‌های دفاعی را درگیر کرده و اطلاعاتی از نحوه واکنش آن‌ها فراهم آورند، سپس موج موشکی از راه رسید.

از سوی دیگر، یکی از چالش‌های فنی مهم، شکاف‌های احتمالی میان پوشش سامانه‌های دفاعی بود. هر سامانه برای برد و ارتفاع خاصی طراحی شده است و میان این پوشش‌ها ممکن است فضاهای خالی یا اصطلاحاً «شکاف‌های مرگ» وجود داشته باشد که اهداف خاص با طراحی پیچیده بتوانند از آن عبور کنند.

ایران نیز با به‌کارگیری ترکیبی از موشک‌های بالستیک، کروز و پهپادهایی با ارتفاع و مسیر پروازی متفاوت، موفق شد بخشی از این شکاف‌ها را هدف قرار دهد.

به‌ویژه پهپادهای شاهد-۱۳۶ و موشک‌های کروز، که در ارتفاع پایین و مسیرهای طولانی پرواز می‌کنند، برای رادارها و سامانه‌های رهگیر بسیار دشوارتر از موشک‌های بالستیک با مسیر مستقیم‌اند.

همچنین باید توجه داشت که سامانه‌های دفاعی رژیم صهیونیستی هزینه‌های بسیار بالایی برای هر رهگیری دارند، در حالی‌که موشک‌ها و پهپادهای پرتاب‌شده توسط ایران عمدتاً ارزان‌قیمت و با فناوری تولید انبوه هستند.

این عدم توازن هزینه در نبردهای فرسایشی، یک چالش جدی و استراتژیک برای رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود. به‌ویژه اگر حملات در دوره‌های زمانی متناوب تکرار شوند، سیستم دفاعی ممکن است از نظر لجستیکی یا اقتصادی تحت فشار قرار گیرد.

در بُعد استراتژیک، ایران با طراحی این حمله نشان داد که نه‌تنها توان موشکی خود را حفظ کرده، بلکه قادر به اجرای عملیات‌های هماهنگ و ترکیبی در مقیاس وسیع نیز هست.

حمله بدون تلفات انسانی گسترده، و تمرکز بر اهداف نظامی و باز، نشان می‌داد که هدف ایران بیش از آن‌که ویران‌سازی باشد، ارسال پیام بازدارندگی و نمایش توانمندی دقیق بوده است. این حمله همچنین تبدیل به یک «آزمون میدانی» برای قدرت موشکی ایران شد تا کارآمدی سلاح‌های جدید در شرایط واقعی سنجیده شود.

در نهایت، وابستگی شدید رژیم صهیونیستی به پشتیبانی اطلاعاتی و عملیاتی آمریکا و متحدان غربی نیز در این عملیات مشهود بود. بدون مشارکت فعال آمریکا، بریتانیا و حتی اردن در رهگیری موشک‌ها، شاید میزان اصابت‌ها بیشتر می‌شد.

این واقعیت، نقطه‌ضعفی ژئوپلیتیکی برای رژیم صهیونیستی است زیرا در صورت تنهایی یا قطع حمایت خارجی، احتمال ضربه‌پذیری آن به‌شدت افزایش می‌یابد.