در وضع کنونی اگر بخواهیم دین و فرهنگ اسلامی ایرانی را در موقعیت پاسخ به بحران انسان معاصر قرار دهیم؛ راهحل شناخت و استفاده درست از رویکردهای سیاستگذاری است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب»؛ به نقل از تسنیم، جهان غرب همواره تلاش میکند هر نوع دین و فرهنگی را به تسخیر خود درآورد و آن را مصرف کند. در وضع کنونی اگر بخواهیم دین و فرهنگ اسلامی ایرانی را در موقعیت پاسخ به بحران انسان معاصر قرار دهیم باید آن را چیزی غیر از رسم و عادت و مراسم و مناسک بدانیم و نگاههای قاعدهمند و فرایند محور به آن داشته باشیم.
بر اساس مبانی اعتقادی و تربیتی، برای اینکه دین و فرهنگ راهنمای رفتار و کردار قرار بگیرد باید با جان آدمیان پیوند خورد. متاسفانه سیاست فرهنگی کشور در جهتی است که گمان میشود با تدریس چند ساعت دین و فرهنگ میتوان رفتار و عمل انسان را تغییر داد، فراموش میکنیم که آموختن و تربیت، حفظ کردن و یاد دادن الفاظ و عبارات نیست. نباید محدود به دانستههای سطحی و عادات در عمل و رفتار شویم. به عبارت دیگر زمانی افراد آداب ظاهری احکام دینی و فرهنگی و عرفی جامعه را رعایت میکنند که آنها را با جهان خود پیوند داده باشند.
اگر بخواهیم دین و فرهنگ اسلامی ایرانی که آثار بزرگی در تاریخ ایجاد کرده را به دور از نگاه سطحی و ظاهری، با جان جامعه ایرانی پیوند دهیم، لازم است بدانیم که روابط و مناسباتی که بر انسان امروز حاکم شده به صورت قهری تلاش میکند هر نوع فرهنگی را در خود منحل یا نفی و انکار کند. متاسفانه مواجهه جهان اسلام و به طور خاص ایران و سیاستهای فرهنگی در مقابل این امر، محدود و محصور به ترمیم ظواهر شده، یعنی نه تنها تلاش نکردیم به طریق غیرمستقیم و نرم، متعادل و متناسب با شرایطِ زبان و زمان فعلی پیش برویم بلکه تعارضات درونی در ظاهر و باطن موجب تشدید وضعیت هم شده است. لذا گام نخست توجه به این امر، احساس وضع کنونی، عدم غفلت، پذیرش و مواجهه با آن است.
ناگفته نماند با وجود شرایط فعلی همچنان بخش عظیمی از مردم تعلق به فرهنگ و جهان اسلامی و ایرانی دارند، اما در جامعه ایران با دو قشر دیگر نیز مواجه هستیم که باید آنها از هم تفکیک کرد، دسته اول افرادی هستند که میتوان با زبانِ متناسب با روزگار کنونی آنها را به دین و فرهنگ و سنت تاریخی خویش بازگرداند.
در جهان این افراد فردیت از اهمیت ویژهای برخوردار است و فردیت چیزی غیر از انتخاب آزاد نیست. آنچه اهمیت دارد نه اعمال قهر در انتخاب، بلکه آگاهی فرد از گزینههای پیش رو و نتایج آن است. به تعبیر دیگر سیاست فرهنگی ما باید در جهتی باشد که فرد با انتخاب آزاد به سمت فرهنگ اسلامی ایرانی خویش حرکت کند. چراکه بخش عظیمی از آنها دچار تقلید بیحساب و پراکنده شدهاند و نمیدانند چه میکنند و نتایج آن چیست.
اما دسته دوم کسانی هستند که پیش از آنکه تجربه توسعه و پیشرفت کشورهای غربی را داشته باشند وارد بحرانهای آن در مقام نظر و عمل شدهاند. به عبارت روشن مصرفگرایی، لذتجویی، افسردگی، بیبنیادی و بیاعتنایی به ارزشهای دینی و اخلاقی و… معیار و ملاک آنها قرار گرفته و تلاش میکنند صورت محلی و منطقهای از جهان مدرن و حتی پست مدرن را به نمایش بگذارند. لذا دشوار میتوان در زمان محدود تغییری بنیادین در جان این دسته ایجاد کرد. چراکه این قشر از جامعه اساساً در پی دین و فرهنگ نیستند. به تعبیر دیگر این دسته مقلد مناسبات و روابطی هستند که به مبادی و مبانی، آثار و نتایج آن کاری ندارند. حتی ممکن است پوچ و بیهوده بودنش را هم درک کنند اما اهمیتی به آن نمیدهند.
بنابراین جامعه هدف و راهکار نویسنده مربوط به دسته اول است که خواسته یا ناخواسته بخشی از مناسبات و روابط جهان مدرن بر آنها حاکم شده است.
در جهان کنونی حفظ و اعمال هر نوع حاکمیتی با هدف تغییر و تاثیر در مناسبات و روابط از دریچه سیاستگذاری پیش میرود. اگر بخواهیم سیاستگذاری را در یک کلمه معنا کنیم چیزی غیر از پیوستگی نیست. به عبارت دیگر هر مسئلهای بخصوص مسائل فرهنگی را باید در پیوستگی وضعیت آموزش و پرورش، مدیریت و اشتغال، تولید و رسانه و… دید و حل کرد. به همین جهت با طرح و دستورالعمل نمیتوان به نتیجه مطلوب رسید.
در شرایطی که سیاستگذاری به روشهای چند دهه گذشته هم در حال تغییر است و رویکردهای جدیدی در حکمرانی مانند هوشمندسازی مطرح شده، دیگر با روشهای سیاستگذاری چند دهه اخیر هم نمیتوان پیش رفت، چه رسد به دستورالعملهای یکطرفه و سنتی! بنابراین شناخت و استفاده از رویکردهای سیاستگذاری و حکمرانی در جهان امروز، یک ضرورت است.
سیاستگذاری و حکمرانی روز به روز بیشتر به سمت شبکهای شدن، مشارکتی شدن و دیجیتالی شدن، حرکت میکند. یعنی اولاً باید ابعاد مختلف هر سیاستی را در پیوند با دیگر بخشها مشاهده کرد. ثانیاً توجه به مشارکت تمامی اقشار و طبقات اجتماعی و اقتصادی و حتی سیاستگذار داشت. ثالثاً شبکههای اجتماعی، وب سایتها، برنامهها و هوشمندسازی را به عنوان یکی از بازیگران موثر بخش عمومی در نظر گرفت.
لذا سیاستگذاری فارغ از جهت و محتوای آن مستلزم استفاده از دادهها و روشهای جدید است و بدون استفاده از آن نمیتوان نه تنها مسائل فرهنگی، بلکه هر مسئلهای را حل کرد.
آنچه که میتوان در این مطلب به عنوان راهکار برای رفع بخش عظیمی از مصائب فرهنگی مطرح کرد؛ بازگشت به محوریت خانواده در جهت تامین نیازهای طبیعی، عاطفی، جسمی، تربیتی، آموزشی و تفریحی و… است. به عبارت دیگر تامین این نیازهای فطری خارج از چهارچوب خانواده آغاز انحراف است و این مهم محقق نمیشود مگر با تسهیل تشکیل خانواده برای بخش عظیمی از جوانان، از طریق طرحهای ملی مسکن و ارائه زمین برای زوجین و…
- تلخ و شیرینهای ۴ ساله خانه ملت!
- دهه کرامت فرصت مناسبی برای جهاد تبیین است
- حال و هوای امام رضایی مدارس ساوه
- غزل وعده صادق مژده برچیده شدن اسرائیل میدهد
- پیشنمایش مستند «از اراک تا تل آویو»
- تصادف منجر به فوت موتورسوار در محور کمیجان
- اعزام کاروان راهیاننور به منطقه عملیاتی بازیدراز
- قدردانی کمیجانیها از اجرای طرح نور
- افتتاح مدرسه 6 کلاسه در خنداب
- حمایت مردم از پلیس در مقابل بدحجابی
- جشن ریواس در روستای راوه دلیجان
- نصب مخازن اکسیژن بیمارستان ولیعصر(عج) اراک
- افکار شهید مطهری منطبق با اسلام ناب بود
- دومین همایش بزرگ شو اسبسواری در فراهان
- گل اول آلومینیوم به پرسپولیس
- گروههای جهادی الگوی بینظیر در دنیا هستند
- نشست خبری مدیرکل آموزش و پرورش
- صعود «بازیدراز» از راه رسید
- ۱۰ جشن محلهای در اراک برگزار میشود
- عشق به هدایت و اندیشهورزی
- «عالمآلمحمد» یکی از القاب امام رضا(ع) است
- سوره «هود» آیات 82 تا 88
- موقعیت و مقام خود را قدر بدانید
- اهتزاز پرچم نورانی امام رضا(ع) در اراک
- اجتماع هیئات مذهبی اراک بهنیت سلامتی رئیس جمهور
- دعای مردم اراک برای سلامتی رئیس جمهور
- تجمعات جهانی تسریعکننده نابودی رژیم صهیونیستی است
- برگزاری همایش نقش نظام دانشگاهیان در جهاد تبیین
- زیباترین رحمت الهی داشتن فرزند دختر است
- حضرت معصومه(س) تجلی زن با هویت اجتماعی
- آغاز زندگی امام رضایی زوج دانشجو در ساوه
- دهه سخاوت و جوانمردی
- الگوگیری از حضرت معصومه(س) راه موفقیت دختران
- جشنهای مردمی دهه کرامت در فراهان
- طبیعت بهاری روستای انجدان
- گلایه عمو کاووس از تحریف فرهنگ ایران
- جشن چتر مهربانی کودکان توانخواه تفرشی برگزار شد
- حضرت معصومه(س) الگوی دختران
- کاروان «زیر سایه خورشید» وارد ساوه شد
- الگوگیری از ائمهاطهار باعث کاهش آسیبهای اجتماعی میشود
- نرخ بیسوادی قبل از انقلاب ۵۲ درصد بود
- ظرفیت تولید پالایشگاه نفت ۴۶۰ هزار بشکه است
- جشن میلاد امام رضا(ع) در شهر تلخاب
- استخر کشاورزی جان کودک اراکی را گرفت
- گوهرهای تاریخی شهر اراک
- سوره «هود» آیات 72 تا 81
- برای امر به معروف باید قیام کرد
- حضور خادمان آستان قدس رضوی در دلیجان
- مراسم سالگرد ارتحال امام راحل باشکوه برگزار شود
- ایران جزو ۵ کشور حوزه پرتاب ماهواره است
- مشاهده بیشتر