قاسم فراهانی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» به مناسبت سالروز فرار رضاخان از ایران گفت: در ۲۵ شهریور ۱۳۲۰، رضاخان پهلوی، بنیان‌گذار سلسله پهلوی، پس از حمله متفقین به ایران و فشارهای سیاسی انگلستان، از سلطنت کناره‌گیری کرد و به جزیره موریس تبعید شد. این رویداد تاریخی، نه‌ تنها پایان سلطنت او را رقم زد، بلکه آغاز سلطنت محمدرضا پهلوی را نیز در پی داشت.

کارشناس مسائل سیاسی بیان کرد: در سوم شهریور ۱۳۲۰، سفرای انگلستان و شوروی با نخست‌وزیر وقت، علی منصور، دیدار کرده و خبر حمله قریب‌الوقوع متفقین به ایران را اعلام کردند. ساعاتی بعد، نیروهای شوروی از شمال و نیروهای انگلیسی از جنوب وارد خاک ایران شدند. ارتش ایران که آمادگی دفاعی نداشت، به سرعت فروپاشید. یکی از مهم‌ترین دلایل این حمله، نزدیکی سیاسی رضاخان به آلمان نازی بود؛ موضوعی که اعتماد انگلستان به او را از بین برد.

وی افزود: حسین فردوست، از نزدیکان محمدرضا پهلوی، در خاطرات خود به علاقه رضاخان و ولیعهد به موفقیت‌های آلمان اشاره کرده و از علامت‌گذاری شهرهای اشغالی توسط آلمان در اتاق ولیعهد سخن گفته است. محمدرضا پهلوی در کتاب پاسخ به تاریخ تلاش کرده تبعید پدرش را نتیجه روحیه تمکین‌ناپذیر او نسبت به انگلستان جلوه دهد، اما شواهد تاریخی نشان می‌دهد که رضاخان پس از شکست‌های آلمان، در تلاش برای جلب اعتماد مجدد انگلستان بود.

فراهانی عنوان کرد: پس از حمله متفقین، رضاخان به صورت محرمانه با محمدعلی فروغی دیدار کرد و خواستار تضمین ادامه سلطنت توسط پسرش شد. فروغی با نفوذ خود در میان انگلیسی‌ها، زمینه انتقال قدرت به محمدرضا را فراهم کرد. فردوست این دیدار را نقطه‌عطفی در تثبیت سلطنت پهلوی می‌داند. با نزدیک شدن نیروهای روس به تهران، رضاخان دچار وحشت شد و ابتدا به اصفهان گریخت، با این تصور که می‌تواند آنجا را به پایتخت جدید تبدیل کند.

کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: اشرف پهلوی در خاطرات خود از شوک و ترس شدید پدرش در مواجهه با فروپاشی ارتش و پیشروی روس‌ها سخن گفته است. گرچه برخی سلطنت‌طلبان تبعید رضاخان را داوطلبانه می‌دانند، اما تعیین مقصد و نحوه خروج او از کشور توسط انگلستان، نشان از تبعید رسمی دارد.

وی خاطرنشان کرد: تبعید رضاخان در شهریور ۱۳۲۰، نه‌ تنها پایان یک دوره سیاسی وابسته به قدرت‌های خارجی بود، بلکه آغاز فصل جدیدی از سلطنت در ایران را رقم زد. این رویداد تاریخی، همچنان محل مناقشه میان روایت‌های رسمی و خاطرات شاهدان نزدیک به دربار پهلوی است.

انتهای خبر/