بارداری و شیردهی خطر سرطان را کاهش می‌دهد

عصمت نجفی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی«دیار آفتاب»؛ به‌مناسبت پویش ملی پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان پستان که از ۹ مهرماه لغایت ۹ آبان‌ماه راه‌اندازی شده؛ گفت: در پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان پستان، باید دو اصل مهم را بدانیم: راه‌های پیشگیری و علایم هشداردهنده سرطان و عوامل خطر سرطان پستان و پیشگیری از آن را بیشتر بشناسیم.

وی اظهار کرد: ترکیبی از عوامل از جمله عوامل ژنتیکی، محیطی و شیوه زندگی برای ایجاد سرطان لازم است. بعضی از این عوامل می‌تواند اصلاح شود و بعضی دیگر خارج از اراده فرد و غیر قابل اصلاح است. بنابراین افراد می توانند قدم‌هایی برای کاهش خطر بیماری بردارند. بیشتر عوامل خطری که سبب سرطان پستان می‌شود، قابل اصلاح است. 

کارشناس مبارزه با سرطان مرکز بهداشت اراک افزود: عوامل خطرغیرقابل اصلاح سن بالا است، با افزایش سن، خطر ابتلا به سرطان پستان افزایش می‌یابد. بیشتر موارد سرطان پستان در سن بالای ۵۰ سالگی بروز می‌یابد.

وی ادامه داد: مورد بعدی سابقه خانوادگی و جهش‌های ژنی است، سابقه خانوادگی مثبت، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد. در ۲۰ تا ۳۰ درصد مبتلایان به سرطان پستان سابقه خانوادگی وجود دارد. 

نجفی تصریح کرد: مطالعات نشان می‌دهد که شاید تنها حدود ۱۰ درصد موارد سرطان پستان با عوامل ارثی مرتبط است و این ممکن است برخی از زنان را وادار کند تا به روش‌های پیشگیری و بررسی‌های غربالگری اهمیت دهند. سن قاعدگی کمتر از ۱۱ سال و شروع قاعدگی در سنین پایین‌تر یک عامل خطر برای سرطان پستان است.

کارشناس مبارزه با سرطان مرکز بهداشت اراک عنوان کرد: در نخستین قاعدگی در سن نوجوانی بافت پستان در معرض استروژن‌ها و دیگر هورمون‌ها قرار می‌گیرد و مواجهه با سطوح دائمی هورمونی افزایش می‌یابد. قاعدگی در دختران چاق و بی‌تحرک زودتر اتفاق می افتد. بنابراین آموزش اهمیت فعالیت بدنی و داشتن یک رژیم غذایی سالم به نوجوان و والدین آنان ضروری است. به ازای هر سال قاعدگی زودرس، خطر سرطان پستان چهار درصد افزایش می‌یابد.

نجفی خاطر نشان کرد: سن یائسگی بالای ۵۴ سال و یائسگی در سن بالاتر با افزایش خطر سرطان پستان ارتباط دارد. توقف چرخه‌های قاعدگی منجر به کاهش سطوح هورمون‌های ترشح شده داخلی و پایان تکثیر سلول‌های پستان که در طول سال‌های تولید مثلی دیده شده است، می‌شود. خطر سرطان پستان به ازای هر سال تاخیر در یائسگی تا سه درصد افزایش می‌یابد.

کارشناس مبارزه با سرطان مرکز بهداشت اراک‌ ادامه داد: زنان قد بلند  افزایش خطر سرطان پستان را دارا هستند. قد در بزرگسالان می تواند یک شاخص بارز برای میزان دریافت تغذیه در دوران کودکی و نوجوانی باشد و رشد سریع با بلندی قد در ارتباط است که ممکن است منجر به افزایش خطر جهش سلولی و بالارفتن خطر سرطان شود.

وی گفت: زمینه نژادی و قومی نیز عامل دیگر است؛ زنان سفیدپوست خطر بالاتری از سرطان پستان را نسبت به زنان آمریکایی، آفریقایی تبار دارا هستند و زنان آسیایی تبار، اسپانیایی تبار و بومی آمریکا به طور قابل ملاحظه ای خطر پایین تری را در مقایسه با دیگر گروه های نژادی و قومی دارند. مقدار زیاد تفاوت در خطر، احتمالا ناشی از تفاوت های اقتصادی اجتماعی و همچنین شیوه زندگی و عوامل محیطی است.

نجفی اضافه کرد: خطر سرطان پستان با وضعیت اقتصادی اجتماعی بهتر مرتبط است. زنان با وضعیت اقتصادی اجتماعی بالاتر، تمایل دارند که بارداری را دیرتر شروع کنند و بچه‌های کمتری داشته باشند که هر دو عامل به عنوان افزایش خطر سرطان پستان شناخته می‌شود.

کارشناس مبارزه با سرطان مرکز بهداشت اراک گفت: نسبت سرطان سینه در زنانی که بچه ندارند (نولی پار) به زنانی که دو و بیشتر بچه دارند (مولتی پار) ۱.۲ تا ۱.۷ برآورد شده است. یعنی حاملگی اثر پیشگیری کننده بر سرطان پستان دارد.
هرچه سن اولین بارداری‌ که به انتها رسیده باشد (ترم شده باشد یعنی بالای ۳۷ هفته)  پایین‌تر باشد، این اثر محافظتی بیش‌تر است.
اثر محافظتی بارداری بر روی سرطان پستان تا ۱۰ سال است. پس هرچه اولین بارداری زودتر و آخرین بارداری دیرتر باشد، به طور کلی ضریب محافظتی بالاتر می رود.

وی بیان داشت: مطالعات متعدد نشان می‌دهد که شیردهی باعث کاهش سرطان‌های پستان و تولیدمثلی می‌شود. در مطالعه‌ای نشان داده شد هر ۱۲ ماه شیردهی، ریسک ابتلا به سرطان پستان را ۴.۳% کاهش می دهد. هر بارداری و زایمان هم این ریسک را حدود ۷% کاهش می‌دهد.

نجفی اظهار کرد: حداقل میزان شیردهی به ازای هر کودک ۱۸ ماه و حداکثر آن ۲۴ ماه باید باشد تا بهترین اثر بخشی شیردهی را در محافظت از بروز سرطان پستان  در مادر داشته باشیم. بیشترین اثر محافظتی برای مادران شیرده به ازای هر کودک شیردهی به مدت دو سال تمام می‌باشد.        

کارشناس مبارزه با سرطان مرکز بهداشت اراک افزود: زنانی که از نظر بافت‌شناسی دارای یک سابقه قطعی بیماری خوش خیم «پرولیفراتیو» پستان هستند، در معرض افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند. بیماری خوش خیم پرولیفراتیو، یک تکثیر غیرعادی سلول‌ها در مجاری و لوبول‌های پستان را شامل می شود

وی تصریح کرد: با شناخت علایم هشداردهنده سرطان پستان و مراجعه به موقع می‌توان ضایعات پیش سرطانی را پیش از تبدیل شدن به سرطان، زودتر تشخیص داد. 

نجفی گفت: بر این مبنا زنان باید به مشارکت در برنامه‌های غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان پستان ترغیب شوند و به شبکه بهداشتی مراجعه کنند. نحوه انجام خودآزمایی پستان (BSE) به آنها آموزش داده شود. بهترين راه كاهش خطر سرطان پستان ضمن رعايت شيوه زندگی سالم، انجام مراقبت‌های معمول نظير معاينات دوره‌ای و انجام  ماموگرافی در صورت نیاز به ویژه در افراد پرخطر است.

انتهای خبر/