اصلاح سبک زندگی کلید درمان دیابت است

اکبر احمدی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» گفت: واقعیت این است که هر غذایی که خورده‌ می‌شود، برای این که توسط سلول‌های بدن مصرف شود، باید تبدیل به قند شود و مهمترین ابزار بدن برای کنترل این قند هم غده‌ای به نام لوزالمعده یا پانکراس که در مجاورت معده قرار گرفته است.

رئیس گروه پیگیری و مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت اراک بیان کرد: این غده با ترشح هورمون انسولین قند خون را پایین می‌آورد، یعنی هر وقت مغز ما توسط گیرنده‌های خودش متوجه افزایش میزان قند خون می‌شود و فرمان ترشح انسولین را به پانکراس اعلام می‌کند و با ورود انسولین به خون ظرف مدت کوتاهی قند خون ما کاهش می‌یابد و به مقدار طبیعی می‌رسد. دیابت به طور دقیق یعنی اختلال در همین چرخه طبیعی است.

دیابت نوع ۲ بیش از ۹۰ درصد دیابتی‌ها را دربر می‌گیرد 

وی افزود: سازمان بهداشت جهانی در دسته‌بندی این بیماری سه نوع دیابت را مشخص کرده است. دیابت نوع ۲ و دیابت نوع ۱ و دیابت حاملگی. دیابت نوع ۲، بیش از ۹۰ درصد از کل دیابتی‌ها را شامل می‌شود و اغلب می‌توان ابتلا به آن را به تعویق انداخت یا از آن پیشگیری کرد. 

احمدی اظهار کرد: علت اصلی بروز دیابت نوع ۲ کاهش اثر انسولین است، یعنی یا انسولین کار خودش را به درستی انجام نمی‌دهد یا سلول‌ها به انسولین مقاوم شده‌اند یا مقدار ترشح انسولین کاهش پیدا کرده است و یا اصلا مقدار انسولین در خون طبیعی است اما مقدار قند خون افزایش زیادی پیدا کرده است.

 رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت اراک عنوان کرد: در بیشتر اوقات ترکیبی از دلایل فوق باعث بوجود آمدن دیابت نوع ۲ می‌شود. این نوع دیابت در افراد چاق بیشتر دیده می‌شود ولی می‌تواند تحت تاثیر عوامل دیگری مثل ژنتیک و سابقه دیابت در افراد درجه یک خانواده، تغذیه نامناسب و مصرف زیاد مواد قندی و غذاهای پرچرب پرنمک، مصرف بی‌رویه غذاهای فست فودی، مصرف کم میوه و سبزیجات، کم‌تحرکی باشد. در کل این نوع دیابت رابطه تنگاتنگی با سبک زندگی افراد دارد و درصد شیوع آن در زنان بیشتر از مردان است.

وی تصریح کرد: عوامل خطرساز قابل پیشگیری دیابت نوع ۲ را می‌توان کم‌تحرکی، اضافه وزن و تغذیه نامناسب، فشارخون بالا، کلسترول بالا و عوامل خطرساز غیرقابل پیشگیری دیابت نوع ۲، سابقه دیابت حاملگی، نژاد و ژنتیک، سن بالای ۴۵ سال، سابقه خانوادگی دیابت است.

احمدی اضافه کرد: چشم، قلب، کلیه و انگشتان پا، حساس‌ترین و مهمترین اعضای بدن هستند که درگیر عوارض دیابت می‌شوند. شبکیه چشم پر از مویرگهای باریک خونی است که با پیشرفت دیابت مسدود می‌شوند و مویرگ‌های جدیدی جای آنها را می‌گیرد و این اتفاق آنقدر تکرار می‌شود که در شبکیه چشم جا برای سلول‌های بینایی تنگ می‌شود و کم‌کم دید بیمار، تار و محو شده و در نهایت بیمار نابینا می‌شود. 

 رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت اراک گفت: کلیه هم مثل چشم آرام آرام مویرگ‌هایش از بین می‌روند و کم‌کم کارکردش مختل می‌شود. آسیب مویرگ‌های قلب هم زمینه سکته قلبی بیمار را فراهم می‌کند و یک عامل مهم در ایجاد سکته‌های قلبی و مغزی و عوارض ناشی از آنها است. عروق و اعصاب حساس انتهای اندام‌ها نیز به همین ترتیب آسیب می‌بینند و نوک انگشتان حسش را از دست می‌دهد و به راحتی زخمی و عفونی و زخم پای دیابتی ایجاد می‌شود.

دیابت منجر به اختلال در مری می‌شود 

وی ادامه داد: دیابت همچنین ممکن است منجر به اختلال در کارکرد مری، تنبلی معده، اختلال در عملکرد کبد و کیسه صفرا و بروز نقایصی در کارکرد روده بزرگ و روده کوچک هم بشود اما عوارض و مشکلات دیابت فقط همین‌ها نیست. دو عوارض و مشکل خطرناک دیابت هیپوکلسیمی ناشی از افت شدید قند خون وکتواسیدوز دیابتی، ناشی از افزایش قند خون دو وضعیتی هستند که در اولی پایین آمدن شدید و ناگهانی قندخون و در دومی بالا رفتن شدید و ناگهانی آن باعث می‌شود بیمار به اغما برود و اگر درمان مناسبی را دریافت نکند، جانش را از دست بدهد.

احمدی افزود: علائمی چون پر ادراری، پرنوشی، پرخوری و کاهش وزن با وجود اشتهای زیاد از نخستین علائم دیابت هستند. اما دیابت به طور معمول، در مراحل ابتدایی بدون علامت است و کم‌کم با بالا رفتن قند خون این علائم آشکار می‌شود. اگر چند مورد از علائم با هم باشند بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ است و بهتر است برای آزمایش به پزشک مراجعه کند. 

 رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت اراک خاطر نشان کرد: اگر به پزشک مراجعه نماید برای اینکه بفهمد بیمار دیابت دارد آزمایش قند خون ناشتا توصیه می‌‌شود و قند خون بین ۷۰ تا ۱۰۰ نرمال است و اگر قند خون ناشتا بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ باشد فرد در آستانه ابتلا به دیابت است؛ یا به اصطلاح پیش دیابت است. و اگر مقدار قند خون ناشتا فرد بالای ۱۲۶ باشد بیمار مبتلا به دیابت است.

وی افزود: انجام مرتب ورزش و رعایت رژیم غذایی در خط اول در کنترل دیابت بسیار مهم و موثر است اما اگر ورزش و رژیم غذایی منجر به نتیجه دلخواه نشوند، پای دارو درمانی به میان می‌آید؛ با این همه مبتلایان به دیابت نوع دو نیز ممکن است، برای کنترل قند خون در نهایت مجبور به تزریق انسولین شوند.

احمدی گفت: هیچ رژیم دیابتی ثابتی که برای همه دیابتی‌ها مفید باشد وجود ندارد؛ یعنی باید به پزشک یا متخصص تغذیه مراجعه کنند. به عنوان رهنمودهای تغذیه‌ای باید حجم غذا را کمتر کنند و تعداد وعده‌های مصرفی را بیشتر کنند و مصرف پنج وعده مختصر در طول روز خیلی بهتر از خوردن سه وعده حجیم روزانه است.

بیماران دیابتی رژیم غذایی متنوعی داشته باشند 

 رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت اراک بیان داشت: رژیم غذایی متنوعی داشته باشند تا هم مواد غذایی لازم به بدن برسد هم چشم سیر شود و ریزه خواری نکنند. حداقل تا یک مدت کوتاه بعد از غذا خوردن قند خون را اندازه بگیرند تا متوجه شوند این غذا چقدر قند خون را بالا می‌برد. اگر این مقدار خیلی زیاد بود آن غذا را از برنامه غذایی حذف کنند.

وی اظهار کرد: سعی کنند پروتئین مورد نیاز را از گوشت سفید بگیرند مرغ و ماهی، لبنیات هم پروتئین خوبی دارد اما در مصرف پروتئین هم باید اندازه نگهدارند؛ چون دریافت بیش از حد پروتئین ممکن است به کلیه‌ها آسیب وارد کند. چربی و نمک را در رژیم خود به حداقل برسانند و بیشتر فیبر بخورند که به هضم و جذب غذا کمک می‌کند.

احمدی ابراز کرد: انواع میوه‌ها و سبزی‌های تازه سرشار از فیبر هستند. سرخ کردنی‌ها و فست فودها را کمتر بخورند و به جای آنها از شیوه‌های سالم‌تر کباب‌پز و بخارپز استفاده کنند.

 رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های مرکز بهداشت اراک تصریح کرد: شایع‌ترین علت بستری بیماران دیابتی در بیمارستان عارضه‌ای بنام پای دیابتی است. دیابت اگر خوب کنترل شود. دیگر یک بیماری نیست فقط یک وضعیت خاص است که در آن باید هوای بدن را داشته باشند. بهتر است یک کارت شناسایی که اطلاع بدهد فرد دیابتی است؛ همیشه همراه داشته باشد.

وی گفت: بیماری را به اطرافیان و همکاران اطلاع و به آنها آموزش دهند در مواقع لزوم مثال هنگام افت شدید قند چکار باید برای شما بکنند. موادی که روی آنها عبارت بدون قند درج شده الزاما بی خطر نیستند. هرگز در مصرف آن‌ها زیاده‌روی نکنند.

انتهای خبر/